Polskie Towarzystwo Miło¶ników Astronomii - Oddział w Częstochowie
logo
 
Kontakt
ZarzÄ…d
Książki
Członkowie
Polecane strony
 
Strona główna Informacje ogólne Galeria Publikacje Konkurs URANIA Kronika
 

Kronika

Oddział Częstochowski Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii jest spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Kronika rozpoczyna się od roku 2004 kiedy powstała SACTN.

Kronika 2008

Publikacje elektroniczne

Na pocz±tku stycznia udostêpniono na stronie sekcji (www.sactn.ajd.czest.pl) elektroniczn± wersjê CKA2008 oraz najnowsze (czwarte) wydanie ksi±¿ki „Wprowadzenie do astronomii” dr. Bogdana Wszo³ka.

Wizyta Wójta

W dniu 15 stycznia odwiedzi³ sekcjê Pan Adam Markowski (wójt gminy Janów) w celu przeprowadzenia dyskusji roboczej na temat ewentualnej budowy obserwatorium astronomicznego w gminie Janów. Pan Markowski obieca³ udostêpniæ dzia³kê pod obserwatorium oraz zatroszczyæ siê o jej medialne uzbrojenie. Podzieli³ siê swoimi uwagami odno¶nie sposobu, w jaki nale¿a³oby przyst±piæ do realizacji przedsiêwziêcia.

Wyk³ad z astrofizyki

Dnia 23 stycznia na ¶rodowym zebraniu sekcji wyst±pi³ mgr Patryk Mach, doktorant z Instytutu Fizyki UJ, z referatem „O wybuchach supernowych, akrecji na czarne dziury i hydrodynamicznych zjawiskach w astrofizyce”. Prelegent podzieli³ siê te¿ wra¿eniami z pracy w³asnej na najwiêkszym komputerze ¶wiata, polegaj±cej na przeprowadzeniu obliczeñ symuluj±cych procesy astrofizyczne zachodz±ce w najbli¿szym otoczeniu czarnych dziur.

mgr Patryk Mach

Wyk³ad o najwiêkszych obiektach

W dniu 13 lutego odby³ siê wyk³ad dr. Marka Jamrozego z Obserwatorium Astronomicznego UJ na temat: „Radiogalaktyki – najwiêksze obiekty Wszech¶wiata”. Prelegent przybli¿y³ najnowsze wyniki obserwacyjne dotycz±ce skomplikowanej ewolucji radiogalaktyk.

Staranie o publiczne obserwatorium s³oneczne w Czêstochowie

W dniu 25 lutego do Prezydenta Miasta skierowano Pismo nastêpuj±cej tre¶ci:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Czêstochowa, 25.II.2008.

Bogdan Wszo³ek (dr, astronom)

Przewodnicz±cy Sekcji Astronomicznej

Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego

oraz adiunkt w Instytucie Fizyki AJD

al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Czêstochowa

e-mail: bogdan@ajd.czest.pl

Prezydent Miasta Czêstochowy

Dr Tadeusz Wrona

Dotyczy:

Organizacji obserwatorium s³onecznego w Czêstochowie

Wobec (tymczasowo?) negatywnej odpowiedzi na moj± pro¶bê z dnia 5 listopada 2007 roku o zaanga¿owanie siê UM w Czêstochowie w budowê zamiejskiego obserwatorium astronomicznego, przedk³adam inn±, i pod wieloma wzglêdami bardziej atrakcyjn±, propozycjê czynnego w³±czenia siê Miasta w proces budzenia ¶wiadomo¶ci spo³ecznej na sprawy ¶wiata rozci±gaj±cego siê poza Ziemi±.

W remontowanym obecnie budynku dawnego obserwatorium astronomicznego w parku jasnogórskim mo¿na urz±dziæ obserwatorium s³oneczne. Kopu³ê nale¿a³oby wtedy zmieniæ na nowoczesn± i umie¶ciæ pod ni± wie¿owy teleskop s³oneczny. Teleskop ten dawa³by obraz tarczy s³onecznej na poziomie parteru budynku. Bie¿±cy obraz S³oñca by³by do wgl±du zainteresowanych osób (w tym spacerowiczów parku, pielgrzymów) w ma³ym zaciemnionym pomieszczeniu oraz niezale¿nie na ekranie umieszczonym wewn±trz lub na zewn±trz budynku. Dodatkowo, na stronie internetowej UM móg³by ten obraz byæ na bie¿±co dostêpny dla internautów. Teleskop znajdowa³by siê pod sam± kopu³±. W±skim pionowym kana³em ¶wiat³o pod±¿a³oby w kierunku ekranu w dolnej czê¶ci budynku. Praktycznie ca³a kubatura budynku mog³aby s³u¿yæ celom niezale¿nym od teleskopu. Obraz tarczy s³onecznej ogl±danej przez teleskop jest interesuj±cy dla ka¿dego. W szczególno¶ci uwagê przykuwaj± plamy s³oneczne. £atwo zauwa¿alna ewolucja plam, pojawianie siê ich i znikanie, bêd± dla wielu zaskakuj±c± atrakcj±. A dostêp do tej atrakcji by³by darmowy, masowy i w dzieñ!

Teleskop s³u¿y³by przede wszystkim jako wspania³a i ambitna atrakcja turystyczna. Przy niewielkim nak³adzie kosztów, Czêstochowa mog³aby t± inwestycj± godnie w³±czyæ siê w obchody Miêdzynarodowego Roku Astronomii (2009). Nie mo¿na wykluczyæ mo¿liwo¶ci, ¿e siostrzane miasto Lourdes, z Obserwatorium Astronomicznym na Pic du Midi, dopomo¿e w urz¶dzeniu takiego teleskopu s³onecznego. Pamiêtajmy, ¿e obserwatorium na Pic du Midi specjalizuje siê w³a¶nie w obserwacjach S³oñca. S³owa ks. Metlera wyryte na zegarze s³onecznym przed budynkiem obserwatorium (w t³um. z ³aciñskiego): „Tak Panna umi³owa³a to miasto, ¿e a¿ ku gwiazdom je przyzywa, ku lepszej przeznaczaj±c przysz³o¶ci”, w przypadku podjêcia wysi³ku urz±dzenia teleskopu s³onecznego, przesta³yby byæ swego rodzaju przytykiem dla Czêstochowian. Wtedy, bez ¿enady, mo¿na by zamie¶ciæ w pobli¿u zegara tablicê informacyjn± wraz z t³umaczeniem tekstu ³aciñskiego.

Ze swojej strony chêtnie w³±czê siê w dyskusje dotycz±ce pomys³u, a je¶li bêdzie trzeba, równie¿ w jego realizacjê od strony fachowej. Rzecz mo¿na równie¿ dyskutowaæ i zrealizowaæ bez mojego udzia³u, odwo³uj±c siê do pomocy np. astronomów z Wroc³awia czy Chorzowa.

Bardzo proszê o odpowied¼ na niniejsze pismo.

Z powa¿aniem,

Bogdan Wszo³ek

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W odpowiedzi UM grzecznie odmówi³ zainteresowania projektem.

Wyk³ad o magnetyzmie w Pannie

W dniu 5 marca odby³ siê wyk³ad dr. Mariana Soidy z Obserwatorium Astronomicznego UJ na temat: „Pola magnetyczne gromady galaktyk w Pannie”. W oparciu g³ównie o w³asne obserwacje, prelegent pokaza³, ¿e pola magnetyczne w gromadzie galaktyk nie tylko daj± siê zaobserwowaæ, ale istotnie wp³ywaj± na ewolucjê materii kosmicznej w gromadach. Po wyk³adzie go¶æ zrelacjonowa³ swoj¶ wyprawê himalajsk±.

dr Marian Soida

Wyk³ad o dwojakim niebie

W dniu 12 marca Prof. Konrad Rudnicki – astronom i kap³an w jednej osobie - wyg³osi³ referat „Niebo, o którym mówi± religie i niebo postrzegane przez astronomów”. Nasz go¶æ zwróci³ uwagê s³uchaczy na metodologiczne ró¿nice w dochodzeniu prawd o niebie astronomicznym i o niebie duchowym. Przybli¿y³ problematykê doznañ mistycznych, które dla teologii odgrywaj± rolê podobn± do obserwacji w astronomii. W dyskusji pad³o sformu³owanie, ¿e niebo astronomiczne pozostaje w jakiej¶ mierze symbolem nieba religijnego. Kontemplacja rozgwie¿d¿onego nieba prowadzi do bli¿szego poznania Boga i tego, co nazywamy niebem duchowym.

Profesor Konrad Rudnicki (z Bibli± w rêce) po¶ród cz³onków SACTN oraz go¶ci. (fot. A.Strzelecki)
Profesor Konrad Rudnicki (z Bibli± w rêce) po¶ród cz³onków SACTN oraz go¶ci. (fot. A.Strzelecki)

Czêstochowski Kalendarz Astronomiczny 2008 - druk

W dniu 18 marca ukaza³ siê drukiem Czêstochowski Kalendarz Astronomiczny 2008. Kilkumiesiêczna zw³oka z wydaniem kalendarza by³a zwi±zana z brakiem decyzji o jego finansowaniu ze strony AJD. Kiedy ju¿ w po³owie marca decyzjê podjêto, by³a ona negatywna. Wobec tego dr Bogdan Wszo³ek za w³asne pieni?dze wyda³ kalendarz w przeci?gu trzech dni.

Wyk³ad o zegarze biologicznym

W dniu 19 marca na ¶rodowym zebraniu sekcji mgr Agata Ko³odziejczyk z Uniwersytetu w Sztokholmie wyg³osi³a referat pt. „Zegar biologiczny”. Prelegentka przywo³a³a liczne zwi?zki biologii z astronomi±. Dyskutowano m.in. potencjalne mo¿liwo¶ci ingerencji genetycznej w celu stworzenia „rasy ludzkiej” przystosowanej do ¿ycia w warunkach np. marsjañskich.

mgr Agata Ko³odziejczyk

Wyk³ad o gromadzie galaktyk w Pannie

W dniu 19 marca mgr Marek We¿gowiec z Obserwatorium Astronomicznego UJ przedstawi³ referat na temat „Gromada Virgo – doskona³e laboratorium”. Po swoim referacie go¶æ przybli¿y³ s³uchaczom, na czym wspó³cze¶nie polega praca astronoma.

mgr Marek We¿gowiec

Naukowo i turystycznie na Ukrainie

W dniach 12-21 kwietnia czworo cz³onków sekcji odby³o podró¿ na Ukrainê. Karina B?czek, Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszo³ek uczestniczyli czynnie w miêdzynarodowej konferencji astronomicznej „15-th Young Scientists Conference”, zorganizowanej przez Uniwersytet Tarasa Szewczenki w Kijowie. Przedstawili oni referaty: „Clusters of Galaxies in Infrared Domain”, „Search for New Spectroscopic Families among Diffuse Interstellar Bands” i „Doppler Broadening of Diffuse Interstellar Bands”. Adam Strzelecki po czê¶ci uczestniczy³ w konferencji, a po czê¶ci zwiedza³ zabytki Kijowa.

Bezpo¶rednio po konferencji Karina B±czek, Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszo³ek odwiedzili Karpaty Wschodnie szturmuj±c w bardzo ciê¿kich warunkach szczyt Smotrec (1896 m.n.p.m.) w pobli¿u Pop Iwana. Nagrod± za podjêty trud okaza³o siê spotkanie wilka w naturze. Na szczê¶cie wilk nie napastowa³ i nie zamierza³ nikomu szkodziæ.

Karina B±czek i Katarzyna Bryndal s³uchaj± wyk³adu podczas konferencji w Kijowie. (fot. B. Wszo³ek)
Karina B±czek i Katarzyna Bryndal s³uchaj± wyk³adu podczas konferencji w Kijowie. (fot. B. Wszo³ek)

Z wizyt± u Pana Pos³a

W roku 2008 dosz³o do trzech spotkañ Bogdana Wszo³ka z Panem Szymonem Gi¿yñskim – pos³em RP. Omawiano mo¿liwo¶ci urz±dzenia obserwatorium astronomicznego na Jurze. Jako jedn± z mo¿liwo¶ci wskazano budowê obserwatorium jako jednostki podleg³ej Akademii im. Jana D³ugosza w Czêstochowie.

Obserwacja Merkurego

W dniu 6 maja wieczorem dokonano udanej obserwacji Merkurego. Rzecz udokumentowano fotograficznie. Trudno uchwytny dla obserwacji Merkury wyst±pi³ tym razem w bliskim s±siedztwie bardzo m³odego Ksiê¿yca. Uzyskano unikalne zdjêcia: niezmiernie w±ski sierp Ksiê¿yca w towarzystwie jasnego Merkurego.

Merkury (jasny punkt po lewej i m³odziutki Ksiê¿yc. (fot. B.Wszo³ek)
Merkury (jasny punkt po lewej i m³odziutki Ksiê¿yc. (fot. B.Wszo³ek)

¦ladami Keplera

W dniach 10-11 maja 2008, pod przewodnictwem Kariny B±czek, odby³a siê 6-osobowa wycieczka SACTN „?ladami Keplera” do Pragi. Uczestnicy wycieczki zwiedzili planetarium w Pradze oraz wa¿niejsze miejsca zwi?zane z Keplerem i Tycho de Brahe. Odwiedzili grób Tychona, dom w którym Johannes Kepler odkry³ pierwsze i drugie prawo ruchu planet, wie¿ê z której obserwowa³ Kepler oraz inne pami±tkowe miejsca.

Tablica pami±tkowa na kamienicy w której Kepler odkry³ pierwsze i drugie prawo ruchu planet. (fot. B.Wszo³ek)
Tablica pami±tkowa na kamienicy w której Kepler odkry³ pierwsze i drugie prawo ruchu planet. (fot. B.Wszo³ek)
Przed pomnikiem Tychona i Keplera w Pradze. (fot. R.Staniewski)
Przed pomnikiem Tychona i Keplera w Pradze. (fot. R.Staniewski)

Kosmiczny go¶æ

Na zaproszenie sekcji w dniu 28 maja b.r. go¶ci³ w AJD gen. Miros³aw Hermaszewski. Trzydzie¶ci lat temu spêdzi³ on 8 dni na orbicie oko³oziemskiej dokonuj±c szeregu eksperymentów naukowych. W Instytucie Fizyki AJD odby³o siê otwarte spotkanie z kosmonaut± na temat dawnych i wspó³czesnych uwarunkowañ podboju kosmosu. W porze obiadowej odby³o siê kuluarowe spotkanie gen. Hermaszewskiego z liderami sekcji w Teatrze u Stacherczaka. Po obiedzie genera³ go¶ci³ w planetarium, gdzie wy¶wietlono specjalnie dedykowany mu seans. Po seansie kosmonauta uczestniczy³ w 140 ?rodowym spotkaniu sekcji astronomicznej. Podczas spotkania uhonorowano kosmonautê przyjêciem w poczet cz³onków sekcji, wrêczaj±c mu legitymacjê oraz upominki w postaci publikacji i zdjêæ nieba wypracowanych w ramach dzia³alno¶ci SACTN. Kosmonauta szczególnie mocno zainteresowa³ siê Czêstochowskim Kalendarzem Astronomicznym i obieca³ napisaæ artykulik do jego nastêpnego wydania. Nie by³o lekko nak³oniæ gen. Hermaszewskiego do przyjazdu. Wymaga³o to sporo zabiegów. Atutem okaza³o siê m.in. czêstochowskie planetarium cyfrowe. Kosmonauta, sk±din±d wielki sympatyk astronomii, nie mia³ wcze¶niej okazji ogl±daæ seansu w podobnym planetarium. Nadto, odegra³y nie bagateln± rolê sympatie po linii astronomicznej, lotniczej i astronautycznej w stosunku do niektórych cz³onków sekcji.

Gen. Miros³aw Hermaszewski w asy¶cie Waldemara Zwierzchlejskiego i Bogdana Wszo³ka na peronie kolejowym w Czêstochowie. (fot. M.Nowak)
Gen. Miros³aw Hermaszewski w asy¶cie Waldemara Zwierzchlejskiego i Bogdana Wszo³ka na peronie kolejowym w Czêstochowie. (fot. M.Nowak)
Kosmonauta Miros³aw Hermaszewski otrzymuje od Bogdana Wszo³ka legitymacjê honorowego cz³onka SACTN.
Kosmonauta Miros³aw Hermaszewski pozuje z Karin± B±czek na tle gazetki po¶wiêconej pocz±tkom astronautyki.
Kosmonauta Miros³aw Hermaszewski otrzymuje od Bogdana Wszo³ka legitymacjê honorowego cz³onka SACTN (u góry) oraz pozuje z Karin± B±czek na tle gazetki po¶wiêconej pocz±tkom astronautyki (u do³u). (fot. M.Nowak)

Wyk³ad o gromadach galaktyk

W dniu 4 czerwca 2008 z referatem na ¶rodowe spotkanie sekcji przyjecha³ prof. dr hab. Piotr Flin, astronom z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Rozwijaj±c temat „Gromady galaktyk”, przybli¿y³ s³uchaczom wiele zagadnieñ dotycz±cych astronomii pozagalaktycznej i wywo³a³ o¿ywion± dyskusjê dotycz±c± mo¿liwych przyczyn grupowania siê galaktyk w wiêksze kompleksy.

Prof. Piotr Flin (z prawej) w towarzystwie Kariny B±czek i Bogdana Wszo³ka na tle kopu³y czêstochowskiego planetarium. (fot. B.Wszo³ek)
Prof. Piotr Flin (z prawej) w towarzystwie Kariny B±czek i Bogdana Wszo³ka na tle kopu³y czêstochowskiego planetarium. (fot. B.Wszo³ek)

Fina³ URANII

W dniu 9 czerwca 2008 odby³ siê fina³ organizowanego przez SACTN i Instytut Fizyki AJD pi±tego konkursu astronomicznego URANIA. W grupie gimnazjalistów w finale wziêli udzia³: Bigaj Micha³, Bogobowicz Marek, Ceballos Gabriel, Dêbska Sylwia, Kêpa Szymon, Lisicka Patrycja, Pietrzak Piotr, Roszak Oliwier i Rybiñski Kacper. Pierwsze miejsce w tej grupie zaj±³ Roszak Oliwier. Drugie miejsce zajêli Bigaj Micha³ i Ceballos Gabriel, a trzecie Pietrzak Piotr. W grupie ponadgimnazjalnej w finale startowali: Akslar £ukasz, Barczyk Andrzej, Cetnerowski Tomasz, Chodak Robert, Garski Pawe³, Giza Dominika, Góra Paulina, Korago Ma³gorzata, Kowalski Micha³, Kozie³ Micha³, Kuzaj Agata, Lisowska Ma³gorzata, Malenta Mateusz, Olearska Ilona, Owczarek Marek, Pieni±¿ek Magdalena, Skorek Adam, Wróbel Katarzyna i Wywia³ Konrad. W tej grupie triumfowa³a Góra Paulina. Drugie i trzecie miejsce zajêli odpowiednio: Malenta Mateusz oraz Kuzaj Agata.

Konkurs zorganizowa³ i koordynowa³ dr Bogdan Wszo³ek. W obs³udze fina³u pomagali mu: prof. Marian G³owacki, mgr Tomasz Kisiel, dr Zygmunt Olesik, mgr Jan Wieczorek, mgr in¿. Artur Le¶niczek, mgr in¿. Marek Nowak i Karina B±czek. Nagrody ksi±¿kowe zosta³y ufundowane przez UM w Czêstochowie.

Finali¶ci i organizatorzy pi±tej edycji konkursu astronomicznego URANIA. (fot. M.Nowak)
Finali¶ci i organizatorzy pi±tej edycji konkursu astronomicznego URANIA. (fot. M.Nowak)

Krym 2008

W dniach 7-17 czerwca 2008, pod przewodnictwem dr. Bogdana Wszo³ka, odby³a siê 6-cio osobowa wycieczka naukowa do Krymskiego Obserwatorium Astrofizycznego. Zwiedzano czê¶æ g³ówn± obserwatorium w Nauchnym ko³o Bakczysaraja oraz czê¶æ radioastronomiczn± w Katzeville u brzegu Morza Czarnego. W Nauchnym uczestniczono w konferencji naukowej po?wiêconej S³oñcu (dr Bogdan Wszo³ek wyg³osi³ referat o swoim pomy¶le na dydaktyczny teleskop s³oneczny). Oprócz zwiedzania obiektów astronomicznych i astronautycznych Krymu zrealizowano bogaty program turystyczny. Na Krymie zwiedzano m.in. Bakczysaraj, Czufut-Kale, Simeiz, A³upkê, Ja³tê. Du¿o chodzono po górach i do syta za¿ywano k±pieli morskich.

Uczestnicy wyprawy w Krymskim Obserwatorium Astrofizycznym przy teleskopie s³onecznym.
Uczestnicy wyprawy w Krymskim Obserwatorium Astrofizycznym na wysoko¶ciach kopu³y teleskopu Szaina.
Uczestnicy wyprawy w Krymskim Obserwatorium Astrofizycznym. U góry – przy teleskopie s³onecznym, u do³u – na wysoko¶ciach kopu³y teleskopu Szaina - od lewej: Krzysztof Dêbowiecki, Sebastian Minkiewicz, Tomasz Plichta, Sergiusz Bachniak, Andrzej Wszo³ek i Bogdan Wszo³ek.

Na bieszczadzkich szlakach

W dniu 18 czerwca 2008 na Po³oninie Caryñskiej w Bieszczadach odby³o siê ostatnie przed wakacjami spotkanie ¶rodowe SACTN. Pogoda by³a kapry¶na i wieczór trzeba by³o spêdziæ w namiotach zamiast przy ognisku. Nastêpnego dnia, przy wspania³ej pogodzie uda³o siê zrealizowaæ wycieczkê na Krzemieniec, gdzie spotykaj± siê granice Ukrainy, S³owacji i Polski. W drodze powrotnej odwiedzono w Komañczy miejsce internowania Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego i z przykro¶ci± odnotowano fakt niedawnego sp³oniêcia w Komañczy zabytkowej cerkwi.

Na Krzemieñcu, od lewej: Magdalena Wszo³ek, Katarzyna Bryndal i Karina B±czek. (fot. B.Wszo³ek)
Na Krzemieñcu, od lewej: Magdalena Wszo³ek, Katarzyna Bryndal i Karina B±czek. (fot. B.Wszo³ek)
Tablica pami±tkowa w Komañczy. (fot. K.B±czek)
Tablica pami±tkowa w Komañczy. (fot. K.B±czek)

Ca³kowite zaæmienie S³oñca

W dniu 1 sierpnia 2008 mia³o miejsce zaæmienie S³oñca. W Polsce zaæmienie to by³o tylko czê¶ciowe. Faza zaæmienia ca³kowitego przechodzi³a m.in. przez Syberiê. Cz³onkowie SACTN zaanga¿owali siê w przygotowanie wyjazdu. Ostatecznie do Nowosybirska pojecha³a tylko dwójka osób: Ela Rumiñska i Marek Nowak. Uzyskali wspania³e zdjêcia z fazy zaæmienia ca³kowitego. W trwaj±cej dwa tygodnie wyprawie zwiedzili m.in. Moskwê i Sankt Petersburg. Inni cz³onkowie sekcji obserwowali zaæmienie czê¶ciowe. W szczególno¶ci uzyskano unikalne zdjêcia obrazów czê¶ciowo przys³oniêtej tarczy s³onecznej powsta³ych metod± „camera obscura”.

Faza ca³kowitego zaæmienia S³oñca zaobserwowana w dniu 1 sierpnia 2008 w Nowosybirsku przez Marka Nowaka.
Czê¶ciowe zaæmienie zaobserwowane 1 sierpnia 2008 w Rzepienniku Biskupim przez Bogdana Wszo³ka metod± camera obscura.
Faza ca³kowitego zaæmienia S³oñca zaobserwowana w dniu 1 sierpnia 2008 w Nowosybirsku przez Marka Nowaka (u góry) oraz czê¶ciowe zaæmienie zaobserwowane w tym samym czasie w Rzepienniku Biskupim przez Bogdana Wszo³ka metod± camera obscura.

Astronomicznie i pielgrzymkowo w Lourdes

W dniach 27.09.-7.10.2008, pod przewodnictwem dr. Bogdana Wszo³ka, odby³a siê siedmio osobowa wycieczka astronomiczno-turystyczno-pielgrzymkowa do Lourdes. By³a to odpowied¥ SACTN na zaproszenie Prezydenta Miasta Lourdes w celu zawi±zania wspó³pracy astronomicznej pomiêdzy siostrzanymi miastami, Czêstochow± i Lourdes. Wyjazd by³ zaaran¿owany przez Prezydenta Czêstochowy – dr. Tadeusza Wronê oraz przez organizacjê Etoile Bleue z Lourdes. Cz³onkowie SACTN spotkali siê w Ratuszu Miejskim z Prezydentem i innymi przedstawicielami w³adz, a tak¿e z zaproszonymi przedstawicielami Etoile Bleue i ¶wiata astronomicznego. Dr Bogdan Wszo³ek wyg³osi³ tam stosown± mowê. Zorganizowano ca³odzienn± wycieczkê do Obserwatorium Astronomicznego na szczycie Pic du Midi (2870 m.n.p.m.). Oprócz zwiedzania by³ przewidziany czas na referat dr Bogdana Wszo³ka i dyskusjê na temat mo¿liwych obszarów wspó³pracy astronomicznej pomiêdzy Lourdes i Czêstochow±. Francuskie wysokogórskie obserwatorium astronomiczne na szczycie Pic du Midi mo¿e okazaæ siê pomocne dla realizacji czêstochowskich planów budowy zamiejskiego obserwatorium.

W Orlim Gnie¼dzie na Pic du Midi.
W Orlim Gnie¼dzie na Pic du Midi. Od lewej: Michel Auriere, Gra¿yna Siemieniec-Oziêb³o, Magdalena Wszo³ek, Marie-Therese Chaubon i Bogdan Wszo³ek. (fot. W.Zwierzchlejski)

W samym Lourdes odby³o siê spotkanie z mi³o¶nikami astronomii zrzeszonymi w Astro Club Lourdais. Oczekiwane wymiany mi³o¶ników astronomii pomiêdzy Lourdes i Czêstochow± pozwol± z pewno¶ci± jeszcze bardziej o¿ywiæ zainteresowania astronomi± w¶ród m³odzie¿y. Zorganizowano te¿ ca³odzienn± wycieczkê do miasteczka kosmicznego (Citee de l’Espace) w Tuluzie. W planetarium cyfrowym (z takim samym systemem jak w Czêstochowie) obejrzano seans „Gwiazdy Faraonów”. W kinie IMAX obejrzano film „Miêdzynarodowa Stacja Kosmiczna”. Zwiedzano wiele eksponatów kosmicznych i skorzystano z mo¿liwo¶ci wej¶cia do prawdziwej kapsu³y za³ogowej statku kosmicznego SOJUZ, dok³adnie takiego, jakim lecia³ w kosmos Miros³aw Hermaszewski.

Magdalena i Bogdan Wszo³ek w statku kosmicznym Sojuz. (fot. W.Zwierzchlejski)
Magdalena i Bogdan Wszo³ek w statku kosmicznym Sojuz. (fot. W.Zwierzchlejski)

W 10 dni przejechano w sumie 5800 km, przekroczono po³udnik 0 i równole¿nik 45 stopni, odbyto k±piele w Morzu ¶ródziemnym i w Atlantyku. Zwiedzono sanktuarium maryjne w roku jego jubileuszu. Oprócz licznych atrakcji w Pirenejach zwiedzano w drodze powrotnej katedrê w Lionie, 100-metrowy radioteleskop w Effelsbergu ko³o Bonn oraz Instytut Maxa Plancka w Katlenburg-Lindau ko³o Getyngi, specjalizuj?cy siê w badaniach cia³ Uk³adu S³onecznego.

Figura Matki Bo¿ej w Lourdes Miejsce, w którym sta³a Bernadetta w czasie objawienia.

Figura Matki Bo¿ej w Lourdes oraz miejsce, w którym sta³a Bernadetta w czasie objawienia. (fot. B.Wszo³ek)

Po porannej k±pieli w zburzonym Atlantyku. Od lewej: Ryszard Staniewski, Bogdan Wszo³ek i Waldemar Zwierzchlejski. (fot. M.Nowak)
Po porannej k±pieli w zburzonym Atlantyku. Od lewej: Ryszard Staniewski, Bogdan Wszo³ek i Waldemar Zwierzchlejski. (fot. M.Nowak)
Effelsberski kolos - radioteleskop o ¶rednicy czaszy 100 metrów. (fot. B.Wszo³ek)
Effelsberski kolos – radioteleskop o ¶rednicy czaszy 100 metrów. (fot. B.Wszo³ek)
Micha³ Drahus obja¶nia tajniki misji kosmicznej ROSETTA do komety Churiumov-Gerasimenko (fot. M.Wszo³ek)
Micha³ Drahus obja¶nia tajniki misji kosmicznej ROSETTA do komety Churiumov-Gerasimenko (fot. M.Wszo³ek)

Podczas pobytu w Instytucie Maxa Plancka cz³onkowie SACTN pozostawali pod opiek± mgr. Micha³ Drahusa, krakowskiego astronoma, koñcz±cego w Niemczech swoje studia doktoranckie, który ju¿ wcze¶niej przy ró¿nych okazjach wy¶wiadcza³ us³ugi dla SACTN. Przy okazji spotkania wrêczono mu legitymacjê honorowego cz³onka SACTN, za co zrewan¿owa³ siê podarowaniem autografów kilku noblistów.

Mars festiwal II

Dnia 25 pa¼dziernika 2008 r. odby³ siê drugi Mars Festiwal zorganizowany przez Mars Society Polska. Impreza mia³a miejsce w Centrum Badañ Kosmicznych w Warszawie. Sekcjê Astronomiczn± Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego reprezentowa³a Karina B±czek, specjalistka od problematyki turystyki kosmicznej.

Honory dla Prezydenta

W dniu 12 listopada, na 149 spotkaniu sekcji astronomicznej, wrêczono Panu dr. Tadeuszowi Wronie - Prezydentowi Miasta Czêstochowy – legitymacjê honorowego cz³onka SACTN w dowód wdziêczno¶ci za dotychczasowe wspieranie inicjatyw astronomicznych. Uroczysto¶æ by³a poprzedzona sprawozdaniem dr. Bogdana Wszo³ka z wyjazdu grupowego do Lourdes. Po uhonorowaniu Pana Prezydenta i po Jego krótkim wyst±pieniu przeprowadzono dyskusjê o mo¿liwych kierunkach rozwoju astronomii czêstochowskiej w kontek¶cie Miêdzynarodowego Roku Astronomii 2009. W dyskusji inicjowanej przez dr. Bogdana Wszo³ka uczestniczyli oprócz Pana Prezydenta i towarzysz±cej mu Pani Ewie Lupie, m.in.: prorektor AJD d/s rozwoju i promocji – prof. dr hab. Jaros³aw Kweclich, dziekan WMP AJD – Prof. dr hab. Zdzis³aw Stêpieñ, dyrektor Instytutu Fizyki AJD – Prof. dr hab. Arkadiusz Mandowski, wójt Gminy Janów – mgr Adam Markowski. Spotkanie obs³u¿yli medialnie mgr Urszula Gi¿yñska i mgr Marek Makowski.

Bogdan Wszo³ek wrêcza Panu Prezydentowi legitymacjê honorowego cz³onka SACTN. (fot. M.Nowak)
Bogdan Wszo³ek wrêcza Panu Prezydentowi legitymacjê honorowego cz³onka SACTN. (fot. M.Nowak)
Prezydent Czêstochowy Tadeusz Wrona, Wójt Janowa Adam
    Markowski, Prorektor AJD d/s Rozwoju Jaros³aw Kweclich oraz Dziekan Wydzia³u Matematyczno-Przyrodniczego AJD Zdzis³aw
    Stêpieñ podczas dyskusji o astronomii w Czêstochowie. (fot. M.Nowak)
Prezydent Czêstochowy Tadeusz Wrona, Wójt Janowa Adam Markowski, Prorektor AJD d/s Rozwoju Jaros³aw Kweclich oraz Dziekan Wydzia³u Matematyczno-Przyrodniczego AJD Zdzis³aw Stêpieñ podczas dyskusji o astronomii w Czêstochowie. (fot. M.Nowak)

Jubileusz i go¶cie

W dniu 19 listopada 2008 odby³o siê jubileuszowe 150-te spotkanie SACTN. Przybyli na nie go¶cinnie astronomowie z Kijowa. Zosta³y wyg³oszone trzy referaty:
1. Dr Olga Melnyk (Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Tarasa Szewczenki w Kijowie) - "¦wiat galaktyk".
2. Dr Andriej Elyiw (G³ówne Obserwatorium Astronomiczne Akdemii Nauk Ukrainy w Kijowie) - "Promieniowanie kosmiczne ultra wysokich energii".
3. Waldemar Zwierzchlejski (SACTN) - "Woda na Marsie".

Olga Melnyk Andriej Elyiw
Olga Melnyk i Andriej Elyiw w trakcie swoich wyk³adów dla SACTN

Spotkanie z astronaut±

W dniach 20 i 21 listopada cz³onkowie SACTN uczestniczyli w spotkaniach z astronaut± amerykañskim Georgem Davidem Zamka, zorganizowanych przez Konsulat Amerykañski w chorzowskim planetarium i w niepo³omickim zamku. George Zamka pilotowa³ w roku 2007 wahad³owiec Discovery podczas trwaj±cej 15 dni wyprawy do Miêdzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Licznie przyby³ym s³uchaczom astronauta przybli¿y³ realia wspó³czesnych podró¿y kosmicznych i zarysowa³ plany rozwoju astronautyki na najbli¿sze lata. Powiedzia³ m.in., ¿e: „cz³owiek, który bêdzie chodzi³ po Marsie – ju¿ siê narodzi³”. W Niepo³omicach, dr Bogdan Wszo³ek wrêczy³ astronaucie unikalne zdjêcia Wenus wykonane przez SACTN oraz ¿yczy³ mu ³agodnego l±dowania na Ksiê¿ycu.

Od lewej: Barbara Dre¶cik, Karina B±czek, George Zamka, Bogdan Wszo³ek, Agnieszka Ku¼micz, Artur Ku¼micz.
Od lewej: Barbara Dre¶cik, Karina B±czek, George Zamka, Bogdan Wszo³ek, Agnieszka Ku¼micz, Artur Ku¼micz.

Konferencja w Kielcach

W dniu 21 listopada cz³onkowie SACTN wyst±pili czynnie na konferencji naukowej „Wybrane zagadnienia w popularyzacji astronomii”, zorganizowanej przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Dr Bogdan Wszo³ek (cz³onek komitetu naukowego konferencji) wyg³osi³ wyk³ad „Idea publicznego teleskopu s³onecznego”. Mgr Tomasz Kisiel wyst±pi³ z referatem „System DIGISTAR 3 i mo¿liwo¶ci jego wykorzystania w popularyzacji astronomii”. Karna B±czek i Mateusz Malenta wyg³osili krótkie wyk³ady, odpowiednio: „Popularyzacja astronomii poprzez przedstawianie rozwoju astronautyki” i „Popularyzacja astronomii poprzez konkursy”.

Karina B±czek Mateusz Malenta mgr Tomasz Kisiel
Karina B±czek, Mateusz Malenta i Tomasz Kisiel podczas swoich wyk³adów w Kielcach

Wyk³ad o datowaniu

W dniu 26 listopada przyby³ na ¶rodowe spotkanie SACTN dr W³odzimierz God³owski, astronom z Uniwersytetu Opolskiego. Wyg³osi³ referat "Fizyka i astronomia, a archeologia - skala czasu". Prelegent przybli¿y³ nie³atw± problematykê datowania zdarzeñ i pokaza³ jak pomocne przy datowaniu mog± byæ astronomia, fizyka i inne nauki przyrodnicze.

Wyk³ad o gwiazdach zmiennych

W dniu 3 grudnia goszczono na spotkaniu ¶rodowym wielkiego mi³o¶nika astronomii, Pana Stanis³awa ¦wierczyñskiego z Gdowa, specjalistê od amatorskich obserwacji gwiazd zmiennych. Go¶æ wyg³osi³ wspania³y referat „Gwiazdy zmienne dla ka¿dego”.

Stanis³aw ¦wierczyñski

Wyk³ady o ¶wiatach wielowymiarowych i o wulkanach

W dniu 10 grudnia przyjecha³ do SACTN prof. dr hab. Boles³aw Grabowski - astrofizyk z Opola oraz mgr Andrzej Kotarba – geograf z UJ w Krakowie. Pierwszy z go¶ci wyg³osi³ referat „¦wiat trój-, cztero-, ... dziesiêcio wymiarowy", a drugi - „Zjawiska wulkaniczne w Uk³adzie S³onecznym.

Andrzej Kotarba Boles³aw Grabowski

Andrzej Kotarba (po lewej)
i Boles³aw Grabowski (powy¿ej).
(fot. B.Wszo³ek)

Czêstochowski Kalendarz Astronomiczny 2009

W dniu 17 grudnia ukaza³ siê drukiem Czêstochowski Kalendarz Astronomiczny 2009. Niezale¿nie, wersjê elektroniczn± kalendarza zamieszczono na stronie SACTN.

Odnowienie zegara s³onecznego

Jesieni±, staraniem Urzêdu Miasta w Czêstochowie, odnowiono zegar s³oneczny przy wie¿y dawnego obserwatorium astronomicznego w parku jasnogórskim.

Zegar s³oneczny (fot. M.Wszo³ek)
Zegar s³oneczny (fot. M.Wszo³ek)

Podsumowanie

W roku 2008 odby³o siê w sumie 35 spotkañ ¶rodowych SACTN, przeprowadzono 5 wielkich wypraw zagranicznych i kilka wycieczek krajowych, wyg³oszono 12 referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych oraz 14 wyk³adów w³asnych na spotkaniach sekcji. Zaproszono z referatami w sumie 23 specjalistów z ró¿nych oðrodków krajowych i zagranicznych, wrêczono 3 legitymacje honorowego cz³onka SACTN i 6 wyró¿nieñ (B±czek Karina, Kisiel Tomasz, Le¶niczek Artur, Nowak Marek, Staniewski Ryszard i Zwierzchlejski Waldemar). Przeprowadzono regionalny konkurs astronomiczny, wydano CKA-2008 i CKA-2009. ¦rednia frekwencja na spotkaniach ¶rodowych wynosi³a w tym roku 28 osób.

Tadeusz Wrona, Miros³aw Hermaszewski i Micha³ Drahus w roku 2008 stali siê honorowymi cz³onkami SACTN
Tadeusz Wrona, Miros³aw Hermaszewski i Micha³ Drahus w roku 2008 stali siê honorowymi cz³onkami SACTN
mapa strony | kontakt