Polskie Towarzystwo Miło¶ników Astronomii - Oddział w Częstochowie
logo
 
Kontakt
ZarzÄ…d
Książki
Członkowie
Polecane strony
 
Strona główna Informacje ogólne Galeria Publikacje Konkurs URANIA Kronika
 

Kronika

Oddział Częstochowski Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii jest spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Kronika rozpoczyna się od roku 2004 kiedy powstała SACTN.

Kronika 2010

Wersja PDF do pobrania

Jan Wieczorek

W roku 2010 zmar³ mgr Jan Wieczorek - przez dziesiêciolecia wielki czêstochowski mi³o¶nik astronomii, kontynuator tradycji ks. Bonawentury Metlera. Ostatnio, cz³onek zarz±du Metlerowców. Odszed³ dnia 2 wrze¶nia, tak samo jak Bonawentura Metler 71 lat wcze¶niej.

Grzegorz Madej
Grzegorz Madej otrzyma³ dyplom magistra fizyki w AJD pisz±c pracê: "Cz³owiek i Kosmos - pogl±dowa prezentacja planetaryjna".
Mateusz Malenta
Mateusz Malenta z Czêstochowy podj±³ studia astronomii na uniwersytecie w Manchesterze.

Spotkania u Metlerowców

Tradycyjnie w ¶rody o godzinie 19-tej odbywa³y siê w Planetarium spotkania cz³onków i sympatyków Czêstochowskiego Oddzia³u Polskiego Towarzystwa Mi³o¶ników Astronomii. W ci±gu roku zrealizowano 35 spotkañ, przy ¶redniej frekwencji 27 osób. Odczyty ¶rodowe przedstawiali przewa¿nie czêstochowscy mi³o¶nicy - najczê¶ciej: Waldemar Zwierzchlejski, Bogdan Wszo³ek i Tomasz Barañski. Wystêpowali te¿ studenci AJD, a nawet czêstochowscy liceali¶ci. Na zaproszenie Bogdana Wszo³ka przyby³o z wyk³adami te¿ wielu znakomitych go¶ci spoza Czêstochowy:

Dr Adam Michalec (Kraków, 14.04.) - Nasze S³oñce
Dr Grzegorz Micha³ek (Kraków, 24.04.) - ¯yj±c z gwiazd± na karku
Prof. dr hab. Edwin Wnuk (Poznañ, 12.05.) - Kosmiczne ¶mieci
Prof. dr hab. Iwan Andronow (Odessa, 12.05.) - Astronomia amatorska w Odessie i na Ukrainie
Dr Jacek Szabelski (£ód¼, 26.05.) - Badania LHC w CERNie, a kosmologia
Mgr Mieczys³aw Borkowski (£ód¼, 20.10.) - Królowa Nieba
Prof. dr hab. Krzysztof Ma¶lanka (Kraków, 10.11.) - Problem Einsteina: czy Ksiê¿yc jest tylko wtedy, gdy kto¶ na niego patrzy?
Mgr El¿bieta Kuligowska (Kraków, 17.11.) - Historia radioastronomii
Jakub Malohlava (Ostrawa, 8.12.) - Protonated Water Clusters

Waldemar Zwierzchlejski u¶wietni³ spotkania seri± bie¿±cych wiadomo¶ci kosmicznych "Astroexpress". Wraz z Arturem Le¶niczkiem upowszechnili te wiadomo¶ci na stronie Czêstochowskiego Oddzia³u (www.ptma.ajd.czest.pl).

Powiêkszenie zbiorów bibliotecznych

Biblioteczka Metlerowców wzbogaci³a siê w roku 2010 o du¿e ilo¶ci czasopism popularno-naukowych oraz ksi±¿ek astronomicznych. Zosta³y one podarowane przez Pani± Magdalenê Janiczek oraz przez Grzegorza Czepiczka. Pani Janiczek przekaza³a prywatne zbiory zgromadzone przez Jej mê¿a, ¶.p. Romana Karola Janiczka. Po zakoñczeniu prac katalogowych, ksi±¿ki i czasopisma bêd± wypo¿yczane zainteresowanym mi³o¶nikom astronomii.

Z astronomi± do publiczno¶ci

Instytucjonalnie, ciê¿ar odpowiedzialno¶ci za popularyzacjê wiedzy astronomicznej w Czêstochowie spada obecnie na Planetarium Instytutu Fizyki AJD. Jego kierownik - magister astronomii - Tomasz Kisiel, stara siê ubogacaæ ofertê pokazów, i w miarê mo¿liwo¶ci w³±cza siê w imprezy organizowane przez Miasto, takie jak np. Noc Kulturalna.
W 2010 roku odby³o siê wiele akcji popularyzacji astronomii, w wykonaniu Metlerowców, tak w Czêstochowie jak i poza ni±. Sam tylko Bogdan Wszo³ek wyg³osi³ ponad 30 proszonych wyk³adów popularnych z astronomii, poczynaj±c od grup szkolnych, a na Uniwersytetach III wieku koñcz±c. Wyj±tkowo aktywnie w dzie³o popularyzacji astronomii w³±czy³ siê Kazimierz B³aszczak. Doprowadzi³ do zorganizowania miêdzyszkolnego ko³a astronomicznego w Wieruszowie i czyni starania dla utworzenia tam planetarium i obserwatorium astronomicznego. Wielk± aktywno¶ci± popularyzatorsk± w Czêstochowie wykaza³ siê równie¿ Waldemar Zwierzchlejski, który sprowadzi³ z USA kamieñ ksiê¿ycowy i wspó³organizowa³ jego wystawê w Ratuszu Miejskim.

Strona internetowa PTMA

Po zmianie w organizacji ruchu mi³o¶niczego w Czêstochowie, z dawnej SACTN na Czêstochowski Oddzia³ PTMA, Artur Le¶niczek opracowa³ now± stronê: www.ptma.ajd.czest.pl i ci±gle j± doskonali.

Czêstochowscy studenci z wizyt± w s³ynnych obserwatoriach

Dnia 02.02.2010 dwoje studentów, Sylwia Kusiak i Piotr Kraj, dzia³aj±cych w Sekcji Astronomicznej Ko³a Naukowego Studentów Wydzia³u Matematyczno Przyrodniczego AJD, zwiedzi³o Obserwatorium Astronomiczne w Teide (Hiszpania) po³o¿one na wysoko¶ci 2400 m n.p.m. Obserwatorium jest czê¶ci± Instytutu Astrofizycznego de Canarias. Zosta³o ono utworzone w 1964 roku i dziêki bardzo dobrym warunkom do obserwacji astronomicznych, pozyska³o wiele teleskopów z ca³ego ¶wiata i sta³o siê jednym z pierwszych miêdzynarodowych obserwatoriów astronomicznych. Dziêki uprzejmo¶ci miejscowych astronomów uda³o im siê zobaczyæ kilka wielkich teleskopów optycznych i wys³uchaæ wyk³adów dotycz±cych dzia³alno¶ci obserwatorium.

Sylwia Kusiak i Piotr Kraj przy jednym z najwiêkszych teleskopów obserwatorium w Teide. (fot. P.Kraj)
Sylwia Kusiak i Piotr Kraj przy jednym z najwiêkszych teleskopów obserwatorium w Teide. (fot. P.Kraj)

Dnia 10 maja 2010 roku ci sami studenci odwiedzili jeden z najwiêkszych astronomicznych o¶rodków na ¶wiecie, Paryskie Obserwatorium Astronomiczne. Obserwatorium jest siedzib± Miêdzynarodowego Biura Czasu (International Time Bureau) i utrzymanego w dobrym stanie s³onecznego obserwatorium przy Meudon i radioastronomicznego obserwatorium przy Nancay. Znowu, dziêki serdecznemu przyjêciu przez miejscowych astronomów, studentom uda³o siê wys³uchaæ wielu szczegó³ów dotycz±cych obserwatorium oraz zobaczyæ wiele stanowisk pracy naukowej zwyczajowo niedostêpnych dla zwiedzaj±cych.

Sylwia Kusiak i Piotr Kraj przed gmachem Obserwatorium Paryskiego. (fot. P.Kraj)
Sylwia Kusiak i Piotr Kraj przed gmachem Obserwatorium Paryskiego. (fot. P.Kraj)

M³odzie¿owe Seminarium Astronomiczno-Astronautyczne

Dnia 8 marca 2010 roku rozegrano w Planetarium Instytutu Fizyki AJD w Czêstochowie fina³ etapu wojewódzkiego (¶l±skie) XXXVI Ogólnopolskiego M³odzie¿owego Seminarium Astronomiczno-Astronautycznego (OMSA). Do tego fina³u zakwalifikowa³o siê 12 osób, spo¶ród 44 startuj±cych. Organizacj± konkursu zajêli siê g³ównie Magdalena Wszo³ek (Kuratorium O¶wiaty) i Bogdan Wszo³ek (Instytut Fizyki AJD). Pomagali im: Gra¿yna Cierniewska-Muska³a, Beata Onak, Maria Wasik-Tyra³a i Urszula Jeruszka. Referaty wyg³osi³o 12 uczniów, spo¶ród których wytypowano 2 osoby do czynnego udzia³u w Seminarium Ogólnopolskim w Grudzi±dzu: Mateusza Malentê (VII LO w Czêstochowie, temat referatu: Planety pozas³oneczne. Uk³ad nale¿±cy do gwiazdy Gliese 581) i Rados³awa Siwca (Zespó³ Szkó³ Mechaniczno-Elektrycznych w ¯ywcu, temat referatu: Solaris) oraz 2 osoby do udzia³u biernego: Weronikê Skupieñ (Zespó³ Szkó³ Ekonomicznych im. Oskara Langego w Wodzis³awie ¦l±skim) i Mariusza Setlaka (Zespó³ Szkó³ Spo¿ywczych im. Dr B. Hagera w Zabrzu). W finale ogólnopolskim, rozegranym w Grudzi±dzu w dniach 25-27 marca 2010 roku Rados³aw Siwiec i Mateusz Malenta zajêli wysokie miejsca, odpowiednio - szóste i ósme.

Organizatorzy i uczestnicy fina³u wojewódzkiego XXXVI OMSA. (fot. B.Wszo³ek)
Organizatorzy i uczestnicy fina³u wojewódzkiego XXXVI OMSA. (fot. B.Wszo³ek)

Walne Zebranie AN

Dnia 17 kwietnia 2010 w Obserwatorium Astronomicznym UJ w Krakowie odby³o siê pierwsze (po za³o¿ycielskim) walne zebranie stowarzyszenia Astronomia Nowa. Ustalono roczn± sk³adkê cz³onkowsk± na poziomie 12 z³otych. Przyjêto plan dzia³ania na kolejny rok i przedyskutowano, przedstawione przez prezesa AN - Bogdana Wszo³ka, propozycje logo stowarzyszenia. Zgodnie z przyjêtymi ustaleniami jego ostateczn± formê graficzn± (jak na ilustracji poni¿ej) opracowali Magdalena ¯urawska i Kamil Wszo³ek. Zgodnie z pomys³em Bogdana Wszo³ka, logo nawi±zuje do dzie³a Keplera "Astronomia nova" z 1609 roku oraz do zawartych w nim praw ruchu planet (pierwsze i drugie prawo Keplera). Wykorzystano rycinê nr 56 zawart± w dziele "Astronomia nova" Keplera. Niebawem po walnym zebraniu Artur Le¶niczek za³o¿y³ i opracowa³ stronê internetow± stowarzyszenia: www.astronomianova.org.

Astronomia Nova
Uczestnicy walnego zebrania Astronomii Novej
Uczestnicy walnego zebrania AN: Od lewej (siedz±) Teresa Rudnicka, Marek Nowak, Julita Ozga, Bogdan Wszo³ek, Sylwia Kusiak, Marek Jamrozy, Stanis³aw Ry¶, (stoj±) Agnieszka Ku¼micz, Ryszard Rejment, Patrycja ¯urawska, Grzegorz maruszczyk, Agnieszka Debudej, Karina B±czek, Anna Jura, Kamil Wszo³ek, Magdalena ¯urawska, Kazimierz B³aszczak, Marian Soida, Artur Ku¼micz, Marek We¿gowiec i W³odzimierz God³owski.
(fot. B.Wszo³ek)

II Bieg Astronomiczny

Dnia 9 maja 2010 roku rozegrano II Bieg Astronomiczny z Jasnej Góry na Ostr± Górê w Pabianicach. Dystans 27 km przebiegli Ryszard Staniewski (czas: 2:52) i Bogdan Wszo³ek (czas: 3:02).

Meta II Biegu Astronomicznego na Ostrej Górze. Od lewej: Ryszard Staniewski,
    Magdalena Wszo³ek, Bogdan Wszo³ek i Grzegorz Maruszczyk. (fot. B.Wszo³ek)
Meta II Biegu Astronomicznego na Ostrej Górze. Od lewej: Ryszard Staniewski,
Magdalena Wszo³ek, Bogdan Wszo³ek i Grzegorz Maruszczyk. (fot. B.Wszo³ek)

Wystawa astronomiczna w Muzeum Czêstochowskim

Od kwietnia do lipca 2010 w pawilonie Muzeum Czêstochowskiego w Parku im. St. Staszica go¶ci³a wystawa astronomiczna, opracowana przez Uniwersytet Jagielloñski z okazji Miêdzynarodowego Roku Astronomii, zatytu³owana: "Od lunety Galileusza do teleskopów kosmicznych". Oprócz licznych plansz pogl±dowych wystawiono wiele dawnych instrumentów astronomicznych oraz modele teleskopów kosmicznych. Na pro¶bê Muzeum, Czêstochowski Oddzia³ PTMA wypo¿yczy³ swoj± odrestaurowan± lunetê Metlera, dla u¶wietnienia wystawy lokalnym akcentem. Czêstochowscy mi³o¶nicy astronomii, Marek Nowak i Tomasz Kisiel, prowadzili te¿ sporadycznie odp³atne prelekcje dla m³odzie¿y szkolnej odwiedzaj±cej wystawê.

Wiekowa luneta Metlera wypo¿yczona do Muzeum Czêstochowskiego na czas trwania wystawy 'Od lunety Galileusza do teleskopów kosmicznych' (wiosna 2010). (fot. B.Wszo³ek)
    Konferencja naukowa 'Astrophisica Nova'
Wiekowa luneta Metlera wypo¿yczona do Muzeum Czêstochowskiego na czas trwania wystawy
"Od lunety Galileusza do teleskopów kosmicznych" (wiosna 2010). (fot. B.Wszo³ek)

Konferencja naukowa "Astrophisica Nova"

W dniach 12-13 maja 2010 odby³a siê w Planetarium IF AJD II Czêstochowska Konferencja M³odych "Astrophisica Nova" zorganizowana przez Instytut Fizyki AJD oraz Obserwatorium Astronomiczne UJ. Konferencja mia³a charakter miêdzynarodowy, uczestniczy³o w niej ponad 60 osób. Wyg³oszono sze¶æ wyk³adów proszonych i szesna¶cie zwyk³ych. Przyczynki konferencyjne zamieszczono w 4-tej czê¶ci niniejszego kalendarza. Konferencji towarzyszy³o wy¶wietlanie pokazów planetaryjnych, zwiedzanie starej biblioteki jasnogórskiej, zwiedzanie wystawy w Muzeum Czêstochowskim "Od lunety Galileusza do teleskopów kosmicznych", zwiedzanie Czêstochowskiego Centrum Multimedialnego urz±dzonego w odnowionym dawnym obserwatorium astronomicznym. Po zakoñczeniu konferencji odby³o siê zebranie Zarz±du Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, na które przybyli astronomowie z wielu krajowych o¶rodków. Niektórzy mieli okazjê po raz pierwszy w ¿yciu zakosztowaæ atrakcji oferowanych przez planetarium cyfrowe i byli nimi zauroczeni.

Uczestnicy konferencji podczas zwiedzania starej Biblioteki Jasnogórskiej. (fot. B.Wszo³ek)
Uczestnicy konferencji podczas zwiedzania starej Biblioteki Jasnogórskiej. (fot. B.Wszo³ek)

Konferencjê wspomaga³y organizacyjnie i finansowo Polskie Towarzystwo Astronomiczne, stowarzyszenie Astronomia Nova oraz Czêstochowski Oddzia³ Polskiego Towarzystwa Mi³o¶ników Astronomii.

Galeria astro¿artów

W sali dydaktycznej nr 4003, przy Planetarium Instytutu Fizyki AJD, staraniem Bogdana Wszo³ka i przy pomocy artystycznej Doroty Kaczmarczyk (PTMA Czêstochowa), urz±dzono sta³± wystawê astro¿artów autorstwa Jacka Dr±¿kowskiego z Torunia.

Forum M³odych Nauki

Dnia 27 maja na Wydziale MP AJD odby³o siê VI Interdyscyplinarne Seminarium Studenckie "Forum M³odych Nauki".

Uczestnicy seminarium przy plakatach.
Uczestnicy seminarium przy plakatach. Od lewej: Marek Morawski, Agnieszka Debudej, Bogdan Wszo³ek,
Sylwia Kusiak, Marcin Hauser i Katarzyna Marciniak. (fot. B.Wszo³ek)

Podczas sesji "Fizyka i Astronomia" przedstawiono nastêpuj±ce prace:

Agnieszka Debudej i Bogdan Wszo³ek - Obraz spektroskopowy ¶rodowiska miêdzygwiazdowego w kierunku εOri
Sylwia Kusiak i Bogdan Wszo³ek - Obraz spektroskopowy ¶rodowiska miêdzygwiazdowego w kierunku εOri
Agnieszka Ku¼micz i Bogdan Wszo³ek - Miêdzygwiazdowe pasma rozmyte "ile ich jest"
Katarzyna Marciniak i Bogdan Wszo³ek - Orion w podczerwieni
Marek Morawski i Bogdan Wszo³ek - Przegl±d optycznych linii atomowych i molekularnych pochodzenia miêdzygwiazdowego
Grzegorz Madej - Mo¿liwo¶ci i perspektywy wspó³czesnego planetarium cyfrowego.

Konkurs Urania

Dnia 8 czerwca w Planetarium IF AJD odby³ siê fina³ VII Okrêgowego Konkursu Astronomicznego "URANIA" dla m³odzie¿y z gimnazjów i ze szkó³ ponadgimnazjalnych. Konkurs zorganizowa³ Czêstochowski Oddzia³ PTMA oraz Instytut Fizyki AJD. Etap wstêpny, decyduj±cy o kwalifikacji do fina³u, polega³ na poprawnym rozwi±zaniu przynajmniej dwóch spo¶ród piêciu zadañ og³oszonych pod koniec zesz³ego roku. W rozgrywkach fina³owych uczniowie mieli odpowiedzieæ na 30 pytañ (test wyboru). W finale wziê³o udzia³ 45 osób. W grupie licealistów pierwsze miejsce zaj±³ Dominik Krzemiñski (ZS CKN w Czêstochowie), a w grupie gimnazjalistów Jakub Gania (Gimn. nr 2 w Lubliñcu). Nagrody ufundowa³y Urz±d Miasta Czêstochowy (1000 z³otych) i Polskie Towarzystwo Astronomiczne (zeszyty Uranii - PA na ³±czn± warto¶æ 700 z³otych). Dla uczestników konkursu w Planetarium Instytutu Fizyki AJD wy¶wietlono pokaz "Lodowe Krainy". Bli¿sze szczegó³y dotycz±ce konkursu podano na stronie www.ptma.ajd.czest.pl.

Fina³ VII konkursu astronomicznego URANIA. Uczestnicy, opiekunowie i organizatorzy
         na tarasie widokowym w Instytucie Fizyki AJD. (fot. M.Malenta)
Fina³ VII konkursu astronomicznego URANIA. Uczestnicy, opiekunowie i organizatorzy
na tarasie widokowym w Instytucie Fizyki AJD. (fot. M.Malenta)

Walne zebranie Czêstochowskiego Oddzia³u PTMA

Dnia 16 czerwca w Planetarium Instytutu Fizyki AJD odby³o siê walne zebranie Metlerowców. Wybrano delegatów na Ogólnopolski Zjazd PTMA w osobach: Bogdan Wszo³ek i Waldemar Zwierzchlejski. Wybrano te¿ osoby rezerwowe na ten zjazd: Agnieszkê Debudej i Artura Le¶niczka.

Noc ¦wiêtojañska

Wieczorem 23 czerwca Metlerowcy spotkali siê przy zamku w Mirowie by przy ognisku i na weso³o przywitaæ lato. Po piêknym zachodzie S³oñca na niebie pojawi³y siê gwiazdy, efektownie ubogacaj±c biesiadny klimat spotkania.

Naukowo we Francji

W dniach 24 - 31 lipca dr Bogdan Wszo³ek odby³ podró¿ naukow± do Francji. Jako kierownik miêdzynarodowej grupy badaj±cej miêdzygwiazdowe pasma rozmyte spotka³ siê z francuskimi i w³oskimi uczonymi dla rozpoznania ich warsztatu badawczego oraz dla omówienia kluczowych zagadnieñ dotycz±cych niedawno rozpoczêtej wspó³pracy. Szczegó³owy opis wydarzenia zawiera relacja Bogdana Wszo³ka "Gwiezdnym szlakiem z Czêstochowy do Lourdes i na Pic du Midi" zamieszczona w tym kalendarzu.

Pic du Midi (2897 m n.p.m.), 26 lipca 2010. Bogdan Wszo³ek przy kopule 2-metrowego teleskopu Bernarda Lyota. W dole pod chmurami znajduje
    siê Lourdes. (fot. B.Wszo³ek)
Pic du Midi (2897 m n.p.m.), 26 lipca 2010. Bogdan Wszo³ek przy kopule
2-metrowego teleskopu Bernarda Lyota. W dole pod chmurami znajduje siê Lourdes.
(fot. B.Wszo³ek)

Wakacyjna wyprawa naukowo-turystyczna na Ukrainê

W dniach 14-31 sierpnia dr Bogdan Wszo³ek zorganizowa³ dla astronomów, studentów i mi³o¶ników astronomii, g³ównie z Czêstochowy i Krakowa, wyjazd naukowo-turystyczny na Ukrainê. Program astronomiczny obejmowa³: w Karpatach Wschodnich wej¶cie na Pop Iwan (Czarnohora) do ruin przedwojennego polskiego obserwatorium astronomicznego, w Odessie udzia³ w konferencji naukowej o gwiazdach zmiennych, na Krymie zwiedzanie wszystkich wspó³czesnych obserwatoriów astronomicznych oraz zrujnowanych i wspó³czesnych stacji naziemnej obs³ugi lotów kosmicznych. Program turystyczny zawiera³ liczne wêdrówki górskie, k±piele morskie i zwiedzanie miast i miasteczek (Lwów, Odessa, Sewastopol, Ja³ta, Simeiz, A³upka, Kijów). Szczegó³owy opis wyprawy zawiera relacja Bogdana Wszo³ka "Astronomicznie na Ukrainie" zamieszczona w tym kalendarzu.

Najwytrwalsi przy runach obserwatorium na Popie Iwanie. Maj± za sob± 36-godzinn± podró¿, z czego 16 godzin piechot± z ca³ym podró¿nym baga¿em.
    Przed nimi 6 godzin wêdrówki, zanim zaspokoj± g³ód i pragnienie, zanim siê wreszcie umyj± i pójd± spaæ. (fot. B.Wszo³ek)
Najwytrwalsi przy runach obserwatorium na Popie Iwanie. Maj± za sob± 36-godzinn± podró¿, z czego
16 godzin piechot± z ca³ym podró¿nym baga¿em. Przed nimi 6 godzin wêdrówki, zanim zaspokoj±
g³ód i pragnienie, zanim siê wreszcie umyj± i pójd± spaæ. (fot. B.Wszo³ek)

Zjazd PTMA w Pu³awach

W dniach 1-3 pa¼dziernika odby³ siê w Pa³acu Czartoryskich w Pu³awach XL Walny Ogólnopolski Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Mi³o¶ników Astronomii. Czêstochowê reprezentowali na zje¼dzie: Agnieszka Debudej i Bogdan Wszo³ek. Dokonano wyboru w³adz Towarzystwa i podjêto plany dzia³ania na nastêpn± kadencjê. Po czê¶ci sprawozdawczo wyborczej uczestnicy Zjazdu wys³uchali wyk³adu Bogdana Wszo³ka "Miêdzygwiazdowe pasma rozmyte".

Agnieszka Debudej przed pa³acem Czartoryskich w Pu³awach. (fot. B.Wszo³ek)
Agnieszka Debudej przed pa³acem Czartoryskich w Pu³awach. (fot. B.Wszo³ek)

Go¶cie z Francji

Dnia 13 wrze¶nia odby³o siê w Planetarium Instytutu Fizyki AJD spotkanie Czêstochowskich mi³o¶ników astronomii z zarz±dem B³êkitnej Gwiazdy z Lourdes. Grupê francusk± reprezentowali: Marie-Therese Chaubon (przewodnicz±ca B³êkitnej Gwiazdy), Hubert Landes (wice przewodnicz±cy), Yvette Landes i Pierre Chaubon. Z ramienia Urzêdu Miasta Czêstochowy grup± opiekowa³a siê Pani Ewa Lupa. Na spotkaniu Bogdan Wszo³ek zaprezentowa³ dotychczasowe rezultaty rozpoczêtej w roku 2008 wspó³pracy astronomicznej pomiêdzy Lourdes i Czêstochow±. Po prezentacji odby³a siê ¿ywa dyskusja dotycz±ca wspó³pracy na poziomie astronomii amatorskiej, gdy¿ wspó³praca w zakresie naukowym rozwija siê ju¿ wspaniale dziêki zaanga¿owaniu Michela Auriere i Bogdana Wszo³ka. Z entuzjazmem przyjêto zaproszenie spo³eczno¶ci Lourdes do uczestnictwa w organizowanym przez Astronomiê Nov± i PTMA konkursie "Ars Astronomica". Ustalono, ¿e latem 2011 z Lourdes przyjad± do Czêstochowy przedstawiciele tamtejszego Klubu Astronomicznego celem ustalenia g³ównych kierunków wspó³pracy mi³o¶niczej pomiêdzy bratnimi miastami.

Jurajski Park Nauki

Stowarzyszenie Astronomia Nova podjê³o w roku 2010 decyzjê o przyst±pieniu do realizacji planu utworzenia nowoczesnego parku nauki na Jurze Krakowsko Czêstochowskiej. Wiêcej szczegó³ów zawiera notka Bogdana Wszo³ka "Wizja utworzenia Jurajskiego Parku Nauki" zamieszczona w tym kalendarzu.

Kamieñ z Ksiê¿yca w Czêstochowie

W 1972 roku Gene Cernan i Jack Schmidt, astronauci misji Apollo-17, zebrali i sprowadzili na Ziemiê 110 kg materii ksiê¿ycowej. Czê¶ci± tej materii by³ kamieñ bazaltowy o masie 8110 gramów. NASA oznaczy³a go numerem 70215. Pochodzi on z doliny Littrowa w górach Taurus, które ci±gn± siê wzd³u¿ obrze¿a Morza Jasno¶ci (Mare Serenitatis). Dla celów badawczych kamieñ zosta³ pociêty na wiele czê¶ci. Kawa³ek z numerem 70215.41, o masie 120 g, zosta³ zatopiony w przezroczystym plastiku i s³u¿y celom wystawienniczym. Staraniem Waldemara Zwierzchlejskiego, wice prezesa Czêstochowskiego Oddzia³u PTMA, kamieñ ten zosta³ sprowadzony z USA do Czêstochowy. Po³±czonymi si³ami Czêstochowskiego Oddzia³u PTMA, W³adz Miasta, Muzeum Czêstochowskiego oraz firmy ZETO, zorganizowano wystawê kamienia w Ratuszu Miejskim. Otworzy³ j± 15 pa¼dziernika dr Bogdan Wszo³ek, wyg³aszaj±c uroczyst± mowê "do kamienia":

Kamieñ ksiê¿ycowy z bliska (z lewej). Bogdan Wszo³ek i Walemar Zwierzchlejski
         przy kamieniu ksiê¿ycowym (z prawej)  (fot. B.Wszo³ek, A.Le¶niczek)
Kamieñ ksiê¿ycowy z bliska (z lewej). Bogdan Wszo³ek i Walemar Zwierzchlejski
przy kamieniu ksiê¿ycowym (z prawej) (fot. B.Wszo³ek, A.Le¶niczek)

"Witaj nam dostojny go¶ciu w Czêstochowie! Przyby³e¶ z drugiego ¶wiata - zupe³nie innego ni¿ nasz ziemski. Przyzwyczai³e¶ siê tam do wiecznie czarnego nieba, z tkwi±cymi w nim ¶wietlistymi punktami-gwiazdami. Ubra³e¶ siê dla nas w czarny kostium zdobiony srebrzystymi cekinami, nawi±zuj±cy kolorystycznie do twojego nieba. Twój ¶wiat przenika idealna i nieustanna od miliardów lat cisza! W tej ciszy przygl±da³e¶ siê Ziemi - królowej waszego nieba. A obserwowa³e¶ j± nieustannie przez ostatnie 4 miliardy lat, le¿±c spokojnie u wybrze¿y Mare Serenitatis, Morza Jasno¶ci. Znasz dzieje Ziemi doskonale. Przecie¿ ani na sekundê nie spuszcza³e¶ z niej oka. Pamiêtasz j± w stanie niespokojnego formowania, potem widzia³e¶ j± ostygaj±c± i przybieraj±c± ustalony kszta³t. Pamiêtasz Ziemiê, kiedy by³a jeszcze mineralna, nieo¿ywiona. Potem mog³e¶ zauwa¿yæ pierwsze zacz±tki ¿ycia ro¶linnego i zwierzêcego. Z typowym dla ciebie spokojem obserwowa³e¶ rozmaite przeobra¿enia Ziemi. W koñcu mog³e¶ dostrzec na niej cz³owieka. Kiedy ten zacz±³ budowaæ rakiety mog³e¶ doznaæ ekscytacji. Pojawi³a siê dla ciebie szansa oderwania siê od twojego ¶wiata. I doczeka³e¶ siê chwili, kiedy podesz³a bia³a istota podnios³a Ciê, otrzepa³a z kurzu, i widaæ siê jej spodoba³e¶, bo zabra³a Ciê z sob±. Dr¿a³e¶ przelêkniony "oj co to bêdzie!". Okaza³e¶ siê byæ twardzielem, wiêc przetrwa³e¶ nie lekk± podró¿ na Ziemiê. Potem poddano Ciê dziwnym zabiegom. Poczu³e¶ na sobie przenikliwe spojrzenia tych ziemskich istot. Pozna³e¶, co to jest ha³as. Z niewiadomych ci powodów sta³e¶ siê 6 razy ciê¿szy ni¿ wcze¶niej. Zauwa¿y³e¶, ¿e tu na Ziemi czas p³ynie jakby 30 razy szybciej ni¿ w twoim ¶wiecie. Wszystko to sta³o siê dla ciebie tak szybko i niespodzianie. W koñcu zatopiono ciê w przezroczystej masie i od czasu do czasu pochylaj± siê nad tob± ziemskie istoty i wtedy na chwilê przestaj± rozmawiaæ i tak ci siê jako¶ dziwnie, tymi swoimi podwójnymi detektorami, przygl±daj±".

Przy kamieniu z Ksiê¿yca w Ratuszu Miejskim w Czêstochowie stoj± od lewej:
    Grzegorz Czepiczek, Dorota Czepiczek, Bogdan Wszo³ek i Waldemar Zwierzchlejski. (fot. A. Strzelecki)
Przy kamieniu z Ksiê¿yca w Ratuszu Miejskim w Czêstochowie stoj± od lewej:
Grzegorz Czepiczek, Dorota Czepiczek, Bogdan Wszo³ek i Waldemar Zwierzchlejski. (fot. A. Strzelecki)

W dalszej czê¶ci uroczysto¶ci zebrani ogl±dali z zachwytem kawa³ek Ksiê¿yca oraz plansze tematyczne. Nastêpnie wys³uchali wyk³adu Waldemara Zwierzchlejskiego, o tym jak dosz³o do tego, ¿e eksponowany kawa³ek Ksiê¿yca znalaz³ siê na Ziemi, a potem w Czêstochowie. Na koniec obejrzeli film przybli¿aj±cy szczegó³y misji Apollo 17.

Informacja o wystawie kamienia Ksiê¿ycowego na balkonie Ratusza. (fot. B.Wszo³ek)
Informacja o wystawie kamienia Ksiê¿ycowego na balkonie Ratusza. (fot. B.Wszo³ek)

Kamieñ oraz wystawê towarzysz±c± (w tym filmy) mo¿na by³o ogl±daæ w godzinach otwarcia Muzeum Czêstochowskiego do 10 listopada. Odp³atno¶æ: 4 z³. normalna, 3 z³. ulgowa. Zwiedzaj±cym wydawano po¶wiadczenia, ¿e widzieli kamieñ ksiê¿ycowy oraz umo¿liwiono wej¶cie na seans w Planetarium Instytutu Fizyki AJD z zastosowaniem ekstra zni¿ki. Raz w tygodniu przy kamieniu odbywa³y siê wyk³ady dla publiczno¶ci o tematyce astronomicznej i astronautycznej. Wyg³aszali je na przemian Waldemar Zwierzchlejski oraz Bogdan Wszo³ek. Mimo wszystko, kamieñ ksiê¿ycowy obejrza³o w Czêstochowie zaledwie oko³o 700 osób, w tym oko³o 300 spoza Czêstochowy. Starania o kamieñ ksiê¿ycowy (jego szacunkowa warto¶æ to 40 milionów USD) trwa³y dwa lata i do samego koñca nie by³o pewno¶ci, ¿e kamieñ trafi do Czêstochowy. Zabiegi Waldemara Zwierzchlejskiego i wielu pomagaj±cych mu osób z Polski i z USA oraz splot szeregu sprzyjaj±cych okoliczno¶ci, czêsto granicz±cych z cudem, ostatecznie sprawi³y, ¿e wystawê uskuteczniono. Szkoda tylko, ¿e ca³y trud pozyskania i sprowadzenia kamienia ksiê¿ycowego nie znalaz³ w Czêstochowie nale¿nego spo³ecznego zainteresowania i uznania.

Informacja o wystawie kamienia Ksiê¿ycowego na balkonie Ratusza. (fot. B.Wszo³ek)
Kamieñ ksiê¿ycowy przy zegarze Metlera w rêkach Agnieszki Debudej i Bogdana Wszo³ka
w dniu zakoñczenia wystawy. (fot.M.Nowak)

Kosmonauta w Czêstochowie

Na zaproszenie dr. Bogdana Wszo³ka w dniu 28 pa¼dziernika 2010 Czêstochowê odwiedzi³ jedyny polski kosmonauta, Miros³aw Hermaszewski.

Gen. Miros³aw Hermaszewski podczas wyk³adu w AJD. Po prawej autograf polskiego
        kosmonauty z dat± 28.10.2010 dla Muzeum. (fot. B.Wszo³ek)
Gen. Miros³aw Hermaszewski podczas wyk³adu w AJD. Po prawej autograf polskiego kosmonauty
z dat± 28.10.2010 dla Muzeum. (fot. B.Wszo³ek)

Program wizyty obejmowa³: (11 - 13:30) Publiczny wyk³ad kosmonauty "Zdobycie Ksiê¿yca" w Ratuszu Miejskim, w miejscu gdzie wystawiono kamieñ ksiê¿ycowy.
(13:30 - 17) Uroczysty obiad w towarzystwie w³adz AJD oraz organizatorów czêstochowskiej wystawy kamienia ksiê¿ycowego. Krótki relaks.
(17 - 19) Wyk³ad kosmonauty w auli AJD na temat "Stres w locie kosmicznym"
(19:30 - 22) Kolacyjne spotkanie z mi³o¶nikami astronomii w lokalu "Chata".

Gen. Miros³aw Hermaszewski podczas wyk³adu w AJD. Po prawej autograf polskiego
        kosmonauty z dat± 28.10.2010 dla Muzeum. (fot. B.Wszo³ek)
Kosmonauta otrzymuje potwierdzenie, ¿e widzia³ kamieñ ksiê¿ycowy.

Koszty pobytu Pana Genera³a w Czêstochowie pokry³y wspólnie: Muzem Czêstochowskie i AJD. W ramach wizyty kosmonauta obdarowa³ autografami setki osób i pozowa³ do wielu zdjêæ.

Gen. Miros³aw Hermaszewski z opiekunem i cz³onkami Sekcji Astronomicznej Ko³a Naukowego
        Studentów  WMP AJD. Od lewej: Bogdan Wszo³ek, Sylwia Kusiak, Miros³aw Hermaszewski, Agnieszka Debudej, Paulina B³ach i Piotr Kraj. (fot.M.Nowak)
Gen. Miros³aw Hermaszewski z opiekunem i cz³onkami Sekcji Astronomicznej Ko³a Naukowego
Studentów WMP AJD. Od lewej: Bogdan Wszo³ek, Sylwia Kusiak, Miros³aw Hermaszewski,
Agnieszka Debudej, Paulina B³ach i Piotr Kraj. (fot.M.Nowak)

Astronomia-nauka i wiara

Materia³y z konferencji naukowej "Astronomia - nauka i wiara", jaka odby³a siê w listopadzie 2009 roku, zosta³y przygotowane do druku w postaci ksi±¿ki o tym samym tytule.
Ksi±¿ka zawiera w sumie 22 artyku³y ujête w cztery kategorie: ¿ycie i dzia³alno¶æ Ksiêdza Bonawentury Metlera, miêdzy nauk± i wiar±, wybrane zagadnienia astronomii wspó³czesnej oraz nauczanie astronomii.
Koszty wydawnicze pokry³a AJD. Ksi±¿ka uka¿e siê na pocz±tku roku 2011.

Gen. Miros³aw Hermaszewski z opiekunem i cz³onkami Sekcji Astronomicznej Ko³a Naukowego
        Studentów  WMP AJD. Od lewej: Bogdan Wszo³ek, Sylwia Kusiak, Miros³aw Hermaszewski, Agnieszka Debudej, Paulina B³ach i Piotr Kraj. (fot.M.Nowak)
mapa strony | kontakt