|
|||||||||||||||||||||
|
Kronika OddziaÅ‚ CzÄ™stochowski Polskiego Towarzystwa MiÅ‚oÅ›ników Astronomii jest spadkobiercÄ… dorobku i kontynuatorem dziaÅ‚aÅ„ Sekcji Astronomicznej CzÄ™stochowskiego Towarzystwa Naukowego. Kronika rozpoczyna siÄ™ od roku 2004 kiedy powstaÅ‚a SACTN. Kronika 2016 Otwarcie planetarium w £odzi Dnia 23 stycznia 2016 w £odzi odby³a siê prezentacja dla ¶rodowisk naukowych ¶wie¿o powsta³ego tam nowoczesnego Planetarium, w ramach kompleksu o nazwie EC1. Kierownikiem planetarium jest mgr Tomasz Kisiel, astronom zrzeszony w AN, który wcze¶niej przez 7 lat obs³ugiwa³ planetarium cyfrowe w czêstochowskiej AJD. W prezentacji wziê³o udzia³ kilkadziesi±t osób z ca³ej Polski, w tym kilkoro cz³onków AN. Planetarium EC1 £ód¼ jest najnowocze¶niejsze w Europie ¦rodkowo-Wschodniej. Pod kopu³± o ¶rednicy 18 m znajduje siê ekran sferyczny o ¶rednicy 14 metrów. Planetarium mo¿e pomie¶ciæ na raz 110 osób, a rozdzielczo¶æ projekcji jest najwy¿sza w Polsce - 32 mln pikseli na ca³ej kopule. (www.planetariumec1.pl)
Tomasz Kisiel na tle kopu³y mniejszego planetarium w EC1 (z lewej) oraz Magdalena
i Bogdan Wszo³kowie na tle wierzcho³ka kopu³y g³ównego planetarium (z prawej). Benefis ks. prof. Micha³a Hellera W sobotê 12 marca w gronie krewnych, przyjació³ i wspó³pracowników na scenie krakowskiej PWST ks. prof. Micha³ Heller ¶wiêtowa³ jubileusz 80-tych urodzin. W¶ród zaproszonych by³o te¿ kilkoro cz³onków AN. W programie artystycznym zatytu³owanym "W 80 lat dooko³a Wszech¶wiata" wziêli udzia³ Anna Dymna, Jacek Romanowski, £ukasz Tischner, Joachim Mencel. Benefis poprowadzi³ Wojciech Bonowicz, za¶ scenariusz i teksty przygotowa³ Bartosz Bro¿ek. Nagranie: https://www.youtube.com/watch?v=Uxb_QKlKdPs. Szacowny Jubilat wys³ucha³ m.in. na swój temat rzekomo "odnalezione" teksty ró¿nych filozofów, m.in. Platona, Tomasza z Akwinu i Izaaka Newtona. Sam te¿ podzieli³ siê z zebranymi licznymi anegdotami i w³asnymi przemy¶leniami na temat czasu. Na zakoñczenie oficjalnej czê¶ci uhonorowany zosta³ przez Rektora Uniwersytetu Jagielloñskiego z³otym medalem "Plus ratio quam vis". Od ¶rodowiska Tygodnika Powszechnego, Centrum Kopernika i wydawnictwa Znak jubilat odebra³ swoj± nowowydan± ksi±¿kê "Wierzê, ¿eby rozumieæ" i dodatek do Tygodnika Powszechnego "W 80 lat dooko³a wszech¶wiata".
Noc gagarinowska 12 kwietnia AN zorganizowa³a w OAKJ w Rzepienniku Biskupim uroczyste wspomnienie Jurija Gagarina. W trwaj±cej kilka godzin imprezie wziê³o udzia³ kilkana¶cie cz³onków AN i innych sympatyków podboju kosmosu. Wy¶wietlono filmy dokumentalne o tematyce kosmicznej, wyg³oszono dwa wyk³ady
i dyskutowano o najbli¿szych perspektywach w zakresie eksploracji kosmosu. Ruszy³y polskie stacje projektu LOFAR Trzy polskie stacje LOFAR: w Ba³dach (Uniwersytet Warmiñsko Mazurski), Borówcu (Centrum Badañ Kosmicznych PAN) i £azach (Uniwersytet Jagielloñski) rozpoczê³y wiosn± 2016 prace badawcze, w które anga¿uje siê m.in. kilkoro astronomów zrzeszonych w AN. Przez najbli¿sze lata LOFAR(LOw Frequency ARray) bêdzie s³u¿y³ astronomom do badania Wszech¶wiata na niskich czêstotliwo¶ciach radiowych (15-240 MHz). Wiêcej na stronie: http://www.oa.uj.edu.pl/lofar/ .
Z wizyt± w Olsztynie W dniach 14-16 kwietnia Prezes AN go¶ci³ w Olsztyñskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym. Pierwszego dnia zwiedzi³ stacjê LOFAR w Ba³dach. W drugim wyg³osi³ dwa wyk³ady: dla pracowników "Ekstynkcja miêdzygalaktyczna" oraz dla publiczno¶ci "Obserwatorium Astronomiczne Królowej Jadwigi". Ostatni dzieñ przeznaczy³ na zwiedzanie miejsc pamiêci o Miko³aju Koperniku i na spotkania z olsztyñskimi astronomami.
Tranzyt Merkurego 9 maja 2016 mia³o miejsce zjawisko tranzytu Merkurego na tle tarczy S³oñca. Cz³onkowie AN zorganizowali dwie publiczne akcje obserwacyjne: na tarasie Planetarium Instytutu Fizyki AJD w Czêstochowie oraz w Obserwatorium Astronomicznym Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim. Pomimo bardzo kapry¶nej pogody tranzyt zaobserwowa³o w sumie kilkaset osób.
Konferencja M³odych W dniach 6-7 maja odby³a siê VIII Czêstochowska Konferencja Naukowa M³odych "Astrophisica Nova", zorganizowana przez AN przy wsparciu lokalowym Instytutu Fizyki AJD w Czêstochowie. W konferencji uczestniczy³o kilkadziesi±t osób, z czego dwie z zagranicznych o¶rodków naukowych. Koszty organizacyjne pokry³ dr Bogdan Wszo³ek ze ¶rodków prywatnych.
Walne Zebranie AN Dnia 7 maja odby³o siê w Czêstochowie Walne Zebranie AN. Zatwierdzono m.in. honorowe cz³onkostwa AN dla ks. prof. Micha³a Hellera, prof. Bo¿eny Czerny i prof. Virginii Trimble. W szeregach AN jest aktualnie 90 osób, w tym czworo cz³onków honorowych.
Honorowi cz³onkowie AN. Od lewej: ks. prof. Micha³ Heller, prof. Virginia Trimble,
prof. Bo¿ena Czerny i gen. Miros³aw Hermaszewski. Astronomia - nauka i wiara 9 maja w Obserwatorium Astronomicznym Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim (OAKJ) odby³a siê trzecia konferencja z serii "Astronomia - nauka i wiara". Zorganizowano j± dla uczczenia ks. prof. Konrada Rudnickiego w roku jego dziewiêædziesi±tych urodzin. Przyby³o kilkadziesi±t osób z kraju i jedna zza granicy. Wyk³ady g³osili: ks. prof. Tadeusz Pabian, prof. Krzysztof Ma¶lanka, prof. Marek Jamrozy, dr hab. Piotr Homola oraz mgr Aleksander Kurek. Konferencji towarzyszy³y wydarzenia specjalne: obserwacja tranzytu Merkurego, odpalenie rakiety oraz testowanie si³y ci±gu hybrydowego silnika rakietowego. Przyczynki konferencyjne uka¿± siê w III tomie ksi±¿ki zatytu³owanej "Astronomia - nauka i wiara". Koszty konferencji i towarzysz±cych jej wydarzeñ pokry³y wespó³ AN, OAKJ, Polskie Towarzystwo Rakietowe oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego.
Kacper Zieliñski z Polskiego Towarzystwa Rakietowego (PTR) przygotowuje swoj± rakietê do startu (z lewej) i raduj±ce oczy pomy¶lne l±dowanie elementów rakiety (z prawej).
Honorowi cz³onkowie za³ogi OAKJ Wiosn± 2016 w sk³ad zespo³u naukowego OAKJ w Rzepienniku Biskupim wesz³o ze statusem "honorowy" kilkoro znamienitych osób, w tym równie¿ cz³onkowie AN. S± to profesorowie: Bo¿ena Czerny, ks. Micha³ Heller,
Marek Jamrozy, Agnieszka Kryszczyñska, Krzysztof Ma¶lanka, Agnieszka Pollo, Virginia Trimble oraz Edwin Wnuk. W³a¶ciciele OAKJ s± wdziêczni za ka¿d± pomoc, przede wszystkim intelektualn±, pozwalaj±c± szybciej wyprowadziæ ich placówkê na poziom ich satysfakcjonuj±cy oraz spe³niaj±cy oczekiwania spo³eczne. Konkurs Urania Dnia 6 czerwca w Planetarium Instytutu Fizyki AJD w Czêstochowie rozegrano fina³ XIII Ogólnopolskiego Konkursu Astronomicznego "Urania". Do fina³owego testu swobodnego wyboru zakwalifikowa³o siê w sumie 11 uczniów; 8 gimnazjalistów i 3 licealistów. W grupie m³odszych triumfowali: Micha³ Borwik (I), Dawid Sodomski (II) i Marta Gabas (III). W grupie starszych: Maciej Bugaj (I), Jurand Pr±dzyñski (II) i Krzysztof Musio³ (II). Nagrody konkursowe ufundowa³ Prezes AN ze swoich prywatnych ¶rodków. Ze wzglêdu na brak dofinansowania, mimo pró¶b adresowanych zarówno do MNiSW, jak i do w³adz powiatowych, rozmach konkursu by³ niewielki i obejmowa³ w tym roku tylko województwa ¦l±skie i £ódzkie. Wobec niskiego zainteresowania konkursem, zw³aszcza przez ¶rodowiska, które powinny sprzyjaæ edukacji i popularyzacji nauki, Prezes AN zrezygnowa³ z dalszego organizowania Konkursu Urania.
Konkurs Ars Astronomica W dniach 6 i 10 czerwca rozdano odpowiednio w Czêstochowie (Planetarium IF AJD) i Rzepienniku Biskupim (OAKJ) dyplomy i nagrody dla uczestników VI Miêdzynarodowego Konkursu Artystycznego "Ars Astronomica". Nagrodzonych zosta³o 140 osób, spo¶ród oko³o tysi±ca wszystkich uczestników. Wykaz wyró¿nieñ zamieszczono na stronie www.astronomianova.org. AN zorganizowa³a konkurs i pokry³a wiêkszo¶æ jego kosztów. Czê¶æ nagród zosta³o zakupionych z dotacji Starostwa Czêstochowskiego (400 z³.) oraz ze ¶rodków prywatnych prezesa AN (1500 z³.).
M.A.R.S. - wbicie ³opaty 20 czerwca w rozpoczêto budowê laboratorium kosmicznego o nazwie M.A.R.S. (ang. Modular Analog Research Station). Marsjanum powstaje nieopodal OAKJ i ma stanowiæ jego integraln± czê¶æ. W organizacjê tego laboratorium anga¿uj± siê OAKJ, AN oraz spó³ka Space Garden. Naczelnym koordynatorem budowy jest dr Agata Ko³odziejczyk - córka w³a¶cicieli OAKJ, aktywna dzia³aczka AN oraz uczona zatrudniona w Europejskiej Agencji Kosmicznej.
Budowa stacji M.A.R.S. Dnia 20 czerwca rozpoczêto budowê marsjanum na pagórku Krzemieniec we wsi Turza (Góry) w gminie Rzepiennik Strzy¿ewski. Lokalnie budowê prowadzi³ Bogdan Wszo³ek, a zdalnie (z Holandii) koordynowa³a sprawy Agata Ko³odziejczyk. Szczegó³y opisano w Czêstochowskim Kalendarzu Astronomicznym 2017 (www.astronomianova.org/publikacje).
Miêdzynarodowy workshop w OAKJ Przed planowan± na sierpieñ analogow± misj± kosmiczn± w Rzepienniku, AN zorganizowa³a w OAKJ 3-dniowy workshop w celu szczegó³owego omówienia istotnych zagadnieñ i przeszkolenia pierwszej za³ogi analogowych kosmonautów oraz osób maj±cych siê podj±æ zdalnej kontroli misji. W wydarzeniu wziê³o udzia³ kilkadziesi±t osób z kilku krajów europejskich (Polska, Czechy, Niemcy, Holandia). Przeprowadzono specjalistyczne szkolenia z obs³ugi praktycznej ³azika-robota, drukarki 3D, zestawu do analiz spektroskopowych próbek skalnych, zestawu do eksperymentów biologicznych w warunkach mikrograwitacji oraz wiele innych. Kilkana¶cie osób przeszkolono profesjonalnie w poszerzonym zakresie udzielania pierwszej pomocy. Program workshopu by³ wype³niony po brzegi, a czas 3 dni okaza³ siê nie wystarczaj±cy. G³ównym organizatorem workshopu by³a dr Agata Ko³odziejczyk, niestrudzona propagatorka budowy marsjanum w Rzepienniku i przystosowania go do potrzeb analogowych misji kosmicznych. Podczas workshopu dokonano te¿ ceremonii umieszczenia meteorytów w centrum budowli M.A.R.S. Meteoryty zosta³y podarowane przez Jaromira Króla. Koszty workshopu zosta³y pokryte z prywatnych ¶rodków Agaty Ko³odziejczyk oraz w³a¶cicieli OAKJ. Szczegó³owa relacja z workshopu zosta³a zamieszczona w Czêstochowskim Kalendarzu Astronomicznym 2017.
Analogowa misja kosmiczna 2016 W dniach 15-21 sierpnia odby³a siê pierwsza analogowa misja kosmiczna w Rzepienniku. Na potrzeby misji przystosowano obie kopu³y w OAKJ i po³±czono je du¿ym namiotem tak, ¿eby ca³o¶æ tworzy³a zwart± izolowan± przestrzeñ mieszkaln± dla astronautów. Sze¶cioro astronautów analogowych spêdzi³o tam tydzieñ czasu wykonuj±c przewidziane zadania. Szczegó³owe opisy misji znajduj± siê w Czêstochowskim Kalendarzu Astronomicznym 2017.
Konferencja jubileuszowa na S³owacji W dniach 8-9 wrze¶nia odby³a siê w Stakcinie i Kolonickom Sedle na S³owacji miêdzynarodowa konferencja astronomiczna z okazji 30-lecia dzia³alno¶ci obserwatorium astronomicznego na Kolonickom Sedle. Omawiano nie tylko zagadnienia historyczne m³odego obserwatorium, ale równie¿ stan astronomii na S³owacji, a w szczególno¶ci perspektywy rozwoju astronomii i turystyki astronomicznej w regionie s³owackich po³onin, przylegaj±cych bezpo¶rednio do polskich Bieszczad. Sporo uwagi po¶wiêcono równie¿ bolidowi Turji-Remety (EN171101), który 17 listopada 2001 roku przelecia³ nad s³owackimi po³oninami i spad³ w ukraiñskiej czê¶ci Karpat. Podnoszono temat Parku Ciemnego Nieba w regionie Karpat na pograniczu Polski, S³owacji i Ukrainy. Z ramienia AN uczestniczyli w konferencji Henryk Brancewicz oraz Magdalena i Bogdan Wszo³kowie.
ERC w Rzeszowie
11.09.2016 w Jasionce pod Rzeszowem w trakcie ERC - European Rover Challenge odby³o siê sympozjum zatytu³owane " Astronaut Preparation for Long Duration Space Flights" i po¶wiêcone podsumowaniu pierwszej testowej misji ksiê¿ycowej, jaka odby³a siê w sierpniu 2016 w Obserwatorium Astronomicznym Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim. Organizatorem spotkania by³o Stowarzyszenie Astronomia Nova wraz ze Spó³k± Space Garden. Astronauci oraz osoby aktywne w centrach kontroli misji prezentowali wyniki w³asnej pracy. Sympozjum spotka³o siê z wielkim zainteresowaniem s³uchaczy. Jubileusz planetarium w Czêstochowie 3 pa¼dziernika minê³a 10 rocznica uruchomienia planetarium w Instytucie Fizyki AJD w Czêstochowie (www.planetarium.ajd.czest.pl). Uszanowano ten ma³y jubileusz zakupem pokazu planetaryjnego dla maluchów, p.t. "Tajemnica Tekturowej Rakiety". Obowi±zki prowadzenia planetarium powierzono mgr Agnieszce Dymarek, aktywnej cz³onkini AN. Nowa kierowniczka zdobywa³a przez wiele lat wiedzê astronomiczn± i techniczn± (w zakresie obs³ugi systemu planetaryjnego) u boku Bogdana Wszo³ka i ku jego zadowoleniu, podobnie jak kilka lat wcze¶niej mgr Tomasz Kisiel, usamodzielni³a siê w zakresie kompleksowej obs³ugi planetarium. Mo¿na mieæ nadziejê, ¿e kompetentnie poprowadzi planetarium przez dalsze lata jego dzia³alno¶ci.
Bogdan Wszo³ek i Agnieszka Dymarek - nastêpstwo pokoleñ w czêstochowskim planetarium. Jubileuszowo w Parzymiechach 15 pa¼dziernika Parzymiechy obchodzi³y 750. rocznicê zaistnienia. Po¶ród go¶ci honorowych by³ dr Bogdan Wszo³ek - prezes AN, który zas³u¿y³ sobie na uznanie spo³eczno¶ci lokalnej pielêgnowaniem pamiêci ks. Bonawentury Metlera. Zabieraj±c g³os, powiedzia³: 750 lat to po ludzku spory przedzia³ czasu. Pocz±tku Parzymiech nie pamiêta tu ju¿ pewnie ¿adna ¿ywa istota. Mimo to, mo¿na wskazaæ byty, które trwaj± tu niezmiennie od tysiêcy lat - choæby kamienie, choæby ogólny kszta³t terenu,
a nade wszystko to niebo rozgwie¿d¿one, ku któremu na tej ziemi wzdycha³y dawne pokolenia; i przypuszczam, ¿e ze znacznie wiêksz± ufno¶ci±, ni¿ to czyni± dzisiejsi mieszkañcy Parzymiech.
80 lat temu ¿y³ po¶ród Was, co dobrze pamiêta wiele drzew tu rosn±cych,
a nawet najstarsi ludzie, cz³owiek niezwyk³y, ksi±dz i astronom w jednej osobie, m±¿ opatrzno¶ciowy - Bonawentura Metler. Na plebanii w Parzymiechach znajdowa³o siê dziêki niemu najwiêksze w Polsce "oko" do ogl±dania nieba, jakim by³ teleskop o ¶rednicy 30 cm, zbudowany w³asnorêcznie przez Metlera. Tu, na tej ziemi, Bonawentura Metler ustawi³ wyra¼nie drogowskaz ku niebu! W¶ród Waszych przodków roznieca³ ¶wiêty ogieñ przyja¼ni z niebem.
Jego ziemskie szcz±tki przechowujecie na tutejszym cmentarzu i s³usznie szczycicie siê tym. Trudniej z uszanowaniem dziedzictwa ducha! ¯yczê Wam, dzisiejszym mieszkañcom tej ziemi, by¶cie to dziedzictwo szanowali, pielêgnowali i wzbogacali. Ma³opolska Noc Naukowców w Tarnowie 30 wrze¶nia odby³a siê dziesi±ta edycja Ma³opolskiej Nocy Naukowców. Prezes wraz z kilkoma cz³onkami reprezentowali AN w Pañstwowej Wy¿szej Szkole Zawodowej w Tarnowie. Kilkaset osób dowiedzia³o siê o istnieniu i dzia³alno¶ci AN oraz wys³ucha³o wyk³adów dr. Bogdana Wszo³ka o zdobyczach astronomii oraz o postêpach w zakresie eksploracji kosmosu. Z astronomi± i astronautyk± w stronê Bieszczad
W dniach 7-8 pa¼dziernika czworo cz³onków AN, Magdalena i Bogdan Wszo³kowie oraz Agnieszka i Artur Ku¼miczowie, przeprowadzili inspekcjê terenów przyleg³ych do Zalewu Soliñskiego pod k±tem ich przydatno¶ci dla projektów astronomicznych i astronautycznych. Ekspedycjê zorganizowa³ Wac³aw Potyra³a z Tarnowa, który jest znawc± i mi³o¶nikiem Bieszczad oraz orêdownikiem ich ekologicznego zagospodarowania. Po rozeznaniu walorów geograficznych oraz spraw w³asno¶ciowych terenów, najbardziej obiecuj±cym miejscem zdaje siê byæ góra Jawor, u podnó¿a której, znajduje siê zapora
i zalew soliñski. Trzeba bêdzie próbowaæ nawi±zaæ wspó³pracê z wojskowymi, którzy rz±dz± na tej górze. Wyk³ad w PAU 17 pa¼dziernika, w siedzibie Polskiej Akademii Umiejêtno¶ci przy ul. S³awkowskiej 17 w Krakowie, prezes AN - dr Bogdan Wszo³ek wyg³osi³ inauguracyjny referat naukowy "Miêdzygwiazdowe pasma rozmyte" w ramach Seminarium Komisji Filozofii Przyrody organizowanego przez ks. prof. Micha³a Hellera. Uczestniczy³o w seminarium siedmioro cz³onków AN. Prelegent argumentowa³ m.in., ¿e ¿yjemy we Wszech¶wiecie niejednorodnym i w dodatku mêtnym. Uzna³, ¿e dopóki przezroczysto¶æ przestrzeni miêdzygwiazdowej i miêdzygalaktycznej nie zostanie sensownie wyznaczona, nie uczciwe jest lansowanie pogl±dów o przyspieszaniu Wszech¶wiata i o tzw. ciemnej energii. W tym kontek¶cie zwróci³ uwagê, ¿e Wszech¶wiata raczej nale¿y "s³uchaæ" ni¿ "dyktowaæ" mu, jaki ma byæ. W g³ównym seminarium uczestniczy³o ponad 20 osób, a w jego popularnym przed³u¿eniu w kawiarni De Revolutionibus przy ul. Brackiej 14, dalszych kilkadziesi±t osób.
Konferencja dydaktyczna W dniach 21-23 pa¼dziernika odbywa³a siê IX Miêdzynarodowa Konferencja "Astronomia XXI wieku i jej nauczanie" zorganizowana przez M³odzie¿owe Obserwatorium Astronomiczne w Niepo³omicach. Ostatni dzieñ konferencji odby³ siê w OAKJ w Rzepienniku Biskupim. Uczestnicy wys³uchali tu dwóch wyk³adów oraz zwiedzili obserwatorium i buduj±ce siê w jego pobli¿u laboratorium kosmiczne M.A.R.S. W konferencji wziê³o udzia³ kilkana¶cie cz³onków AN.
Praca naukowa w ESA
Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), to miêdzynarodowa organizacja krajów europejskich utworzona na podobieñstwo NASA w USA. Celem agencji jest eksploracja i wykorzystanie przestrzeni kosmicznej, ale równie¿ nauka. Wiele Polaków marzy, aby tam pracowaæ. Tak by³o z cz³onkini± AN - Agat± Ko³odziejczyk, doktorem neurobiologii, która przeszuka³a w internecie og³oszenia o pracy dla naukowca. Natrafi³a na og³oszenie naboru na postdoka
w dziedzinie biomimetyki w ESA. Po wys³aniu aplikacji i odbyciu wstêpnej rozmowy kwalifikacyjnej na Skypie, trzeba by³o pojechaæ do o¶rodka ESA
w Holandii i zaprezentowaæ w³asny pomys³ na badania. Agata przedstawi³a projekt utworzenia fotosyntetycznych tkanin dla astronautów. Mia³a przy tym nadziejê, ¿e nigdy nie bêdzie musia³a naprawdê pracowaæ nad tym projektem ze wzglêdu na ¶wiadomo¶æ poziomu skomplikowania proponowanego zagadnienia. Autorkê pomys³u przyjêto i zaakceptowano jej projekt do realizacji. W ten sposób zaczê³a siê dla neurobiologa niezwyk³a przygoda w o¶rodku, w którym rozwijane i zarz±dzane s± wszystkie typy misji naukowych, eksploracyjnych, telekomunikacyjnych, za³ogowych lotów kosmicznych, nawigacji satelitów
i obserwacji oko³oziemskich. Advanced Concepts Team (ACT) to zespó³, sk³adaj±cy siê obecnie z 20 naukowców i in¿ynierów. Zadaniem ACT jest torowanie pionierskich kierunków rozwoju nauki i technologii oraz budowanie strategii planowania dzia³alno¶ci Agencji w latach przysz³ych. Owocem pracy zespo³u s± publikacje, konferencje, konkursy, ale równie¿ powa¿niejsza dzia³alno¶æ, np. powo³anie nowego dzia³u ESA zajmuj±cego siê ¶mieciami kosmicznymi, a co za tym idzie, wieloma kontraktami z partnerami biznesowymi i uczelniami, a nawet tworzenie nowych miejsc pracy. Charakter pracy w ACT to zazwyczaj praca za biurkiem, ale s± wyj±tki, na przyk³ad eksperymenty w mikrograwitacji czy w laboratoriach biochemicznych. ACT
w szczególno¶ci nastawia siê na wspó³pracê z uczelniami w programie Ariadna, gdzie ESA mo¿e wnie¶æ w projekt maksymalnie do 30 tys. EU. Nabory do ACT odbywaj± siê corocznie w okresie zimowym. Wiêcej informacji dostepnych na stronie: www.esa.int/gsp/ACT/index.html. Najlepszy eksperyment naukowy w stratosferze Po raz drugi polska grupa naukowców i studentów wygra³a miêdzynarodowy konkurs Global Space Balloon Challenge (GSBC). Tegoroczna misja o akronimie LEO3 (Let's Explore Ozone), koordynowana przez Dr Agatê Ko³odziejczyk z AN, zosta³a og³oszona najlepszym eksperymentem naukowym spo¶ród 400 startuj±cych w GSBC dru¿yn. W ramach misji LEO3 polscy badacze i in¿ynierowie sprawdzali, jak organizmy ¿ywe radz± sobie ze stresem w stratosferze wywo³anym obecno¶ci± ozonu i trudnych warunków ¶rodowiskowych. Konkursowe eksperymenty przeprowadzono w dwóch misjach: 14 kwietnia i 3 maja 2016 roku. Doktorantka Paulina Kijak z Universytetu Jagielloñskiego wys³a³a porosty z Arktyki, doktorantka Anna Fogtman z Pañstwowej Akademii Nauk w Warszawie przygotowa³a modelowe ro¶liny Arabidopsis oraz tytoñ w specjalnie dostosowanej kapsule skonstruowanej przez studentów AGH Space Systems. Agata Ko³odziejczyk wraz z Paw³em Kopcia³em i Joann± Bobul± z Uniwersytetu Jagielloñskiego wys³ali szczepy dro¿d¿y. Konkurs organizowany jest co roku przez Stanford Space Initiative, organizacjê utworzon± przez studentów Uniwersytetu Stanforda. Uczestnicy konkursu maj± za zadanie przygotowaæ w³asny eksperyment, samodzielnie wys³aæ go do stratosfery w okre¶lonym terminie, nastêpnie przes³aæ dokumentacjê stosown± do regulaminu konkursu i kategorii, w jakiej siê startuje. Wiêcej informacji o konkursie mo¿na znale¼æ na stronie: www.balloonchallenge.org.
Publiczno¶æ w OAKJ Przez ca³y rok 2016 OAKJ by³o odwiedzane przez go¶ci, turystów oraz grupy szkolne. W wersji minimalistycznej odwiedzaj±cy samodzielnie zwiedzali teren obserwatorium, wykonywali zdjêcia, czytali plansze dydaktyczne. W wersji bardziej zaawansowanej astronom zrzeszony w AN oprowadza³ grupê po obserwatorium, organizowa³ obserwacje astronomiczne, oddzia³ywa³ dydaktycznie (pogadanka, prelekcja, wyk³ad, prezentacja multimedialna, film) odpowiednio do zapotrzebowania, warunków pogodowych i mo¿liwo¶ci instrumentalnych i kadrowych. Zorganizowano te¿ cztery razy imprezy otwarte, z udzia³em mediów: 1) teleskopowe obserwacje tranzytu Merkurego i plam s³onecznych, 2) uroczysto¶æ "wbicia ³opaty" pod bazê M.A.R.S., 3) uroczysto¶æ umieszczenia meteorytów w powstaj±cej bazie M.A.R.S. oraz 4) uroczysto¶æ po¿egnania analogowych astronautów udaj±cych siê na misjê. W sumie w roku 2016 odwiedzi³o OAKJ kilka tysiêcy osób, z czego zdecydowan± wiêkszo¶æ stanowi³a m³odzie¿ szkolna.
Konkurs Astrofotograficzny 16 listopada w Planetarium Instytutu Fizyki AJD w Czêstochowie odby³ siê fina³ konkursu V Ogólnopolskiego Konkursu Astrofotografii. Czo³owe miejsca zajêli: Hubert Dró¿d¿, Pawe³ Górka i Agnieszka Ku¼micz.
£owcy elfów W dniu 27 listopada 2016 odby³a siê misja stratosferyczna maj±ca na celu m.in. zbadanie obecno¶ci ekstremalnie niskich czêstotliwo¶ci (ELF - extremely low frequencies) w wy¿szych partiach atmosfery. O 9:18 kapsu³a, skonstruowana przez studentów Politechniki Krakowskiej, unios³a aparaturê pomiarow± na wysoko¶æ 30 339 m n.p.m.. Miejscem startu by³y Gliwice - posesja prywatna dyrektora lotu, Tomasza Brola, który odpowiedzialny by³ za bezpieczne wypuszczenie balonu, obs³ugê stacji naziemnej kontroli lotu i przekazywanie informacji grupie poszukiwawczej. Kapsu³a wyl±dowa³a 135km od miejsca startu w okolicach Brzeska. Pomimo zapl±tania siê linek w spadochron i spowodowanego tym l±dowania z prêdko¶ci± 13 m/s, sprzêtowi w kapsule nic siê nie sta³o. Wyniki misji bêd± s³u¿y³y do dalszych eksperymentów i poszerzania wiadomo¶ci na temat elfów. Projekt ELF organizowany by³ przez Politechnikê Krakowsk± we wspó³pracy m.in. z AN. Równolegle do eksperymentu ELF zrealizowano dwa eksperymenty biologiczne przygotowane przez cz³onków AN. Nad ca³o¶ci± czuwa³a Agata Ko³odziejczyk, która dla przeprowadzenia misji balonowej przylecia³a specjalnie z ESA w Holandii. Czworo cz³onków AN, wliczaj±c Prezesa, wziê³o udzia³ w eksperymencie.
|
|||||||||||||||||||||
| mapa strony | kontakt |
